Hiện nay, trên toàn thế giới có khoảng hơn 1,4 tỷ người (trong đó Việt Nam có 15,3 triệu người) hút thuốc lá, hơn 600 nghìn người không hút thuốc nhưng bị tiếp xúc thụ động với khói thuốc của người khác.
Những năm gần đây, Chính phủ Ấn Độ không ngừng thúc đẩy các nỗ lực kiểm soát thuốc lá tại nước này, bằng cách tăng thuế thuốc lá, yêu cầu các công ty in hình ảnh lớn hơn cảnh báo về tác hại của sản phẩm này trên bao bì thuốc lá và triển khai dịch vụ tư vấn bỏ thuốc.
Nhiều quốc gia trên toàn cầu đã bền bỉ, kiên trì, nỗ lực chống lại tác hại của thuốc lá bằng nhiều biện pháp khác nhau và đã thu được nhiều kết quả khả quan.
Hút thuốc lá đang là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh tật và tử vong lớn nhất trên thế giới và Việt Nam đang phải đối mặt với gánh nặng to lớn về kinh tế và sức khỏe do hút thuốc lá. Mỗi năm thuốc lá gây ra 40.000 ca tử vong sớm, chi phí điều trị và mất năng suất lao động do thuốc lá gây ra ước tính lên tới 1 tỷ USD/năm.
Một đứa trẻ nếu ở trong căn phòng có vài người hút thuốc trong khoảng một giờ, sẽ hấp thụ nhiều hóa chất độc hại tương đương với một người hút 10 điếu thuốc mỗi ngày.
Khói thuốc gây ra rất nhiều tác hại đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ với những hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là tỉ lệ sinh đẻ ở phụ nữ hút thuốc thấp hơn khoảng 30% so với phụ nữ không hút thuốc. Những người hút thuốc hay bị vô sinh hơn những người không hút thuốc lá do thuốc lá gây tổn thương ở cơ quan sinh dục nữ.
Theo một nghiên cứu được Hiệp hội Y khoa Anh quốc công bố, tỷ lệ thụ thai giảm đến 40% ở những phụ nữ hút thuốc lá so với phụ nữ không hút thuốc, số lượng điếu thuốc người đó hút càng tăng thì khả năng thụ thai càng giảm. Nam giới hút thuốc có nguy cơ bị liệt dương cao gấp 2 lần, do gây xơ vữa động mạch ở dương vật làm giảm tưới máu mà chúng ta gọi là liệt dương do mạch máu. Khoảng 82% - 97% nam giới bị liệt dương do mạch máu có hút thuốc. Nam giới hút thuốc càng lâu, càng nhiều thì nguy cơ bị liệt dương do mạch máu càng cao.
Việc từ bỏ hút thuốc lá ở người chưa từng có biểu hiện của bệnh tim mạch sẽ giảm nguy cơ bệnh tim mạch về sau một cách rất rõ ràng. Ðặc biệt, ở những bệnh nhân đã từng bị bệnh tim mạch thì việc bỏ hút thuốc lá là vấn đề cần đặc biệt được nhấn mạnh và hết sức cương quyết. Theo báo cáo của Ban sức khỏe Hoa Kỳ về lợi ích của bỏ hút thuốc lá, việc bỏ thuốc lá đã làm giảm đi một nửa các biến cố bệnh tim mạch trong năm đầu và sau khi bỏ 10 năm thì nguy cơ chỉ còn gần tương tự như ở người chưa từng hút thuốc. Ðiều này có lợi cho cả nam giới lẫn nữ giới.
Để nâng cao nhận thức của người dân về phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) thì công tác tuyên truyền đóng vai trò rất quan trọng và cần được đẩy mạnh. Thực tế tại một số địa phương cho thấy, các nội dung tuyên truyền PCTHTL đi vào nền nếp đã góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá đối với bản thân người hút thuốc và những người xung quanh, từ đó, giảm thiểu bệnh tật, bảo vệ sức khỏe cho nhân dân.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, trong khói thuốc lá có chứa hơn 4.000 loại hóa chất, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khỏe, bao gồm chất gây nghiện và các chất gây độc, kể cả các chất gây ung thư. Có tới trên 40 chất trong khói thuốc lá là các hợp chất thơm có vòng đóng như Benzopyrene có tính chất gây ung thư. Các hóa chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mạn tính, phá hủy tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hóa.