Bộ Thông tin và Truyền thông MINISTRY OF INFORMATION AND COMMUNICATIONS

Một số vấn đề gặp phải khi nuôi ong

Giải đáp những vấn đề liên quan đến ong chúa như: đàn ong bị mất chúa; Ong chúa do mình tạo ra và ong chúa do đàn tạo ra thì con nào tốt hơn?

Đàn ong bị mất chúa
Hỏi: Hiện tại tôi đang nuôi ong lấy mật, đầu tiên ong phát triển tốt nhưng tháng 9 vừa qua đàn ong của tôi không thấy ong chúa và vài mũ chúa ở rìa bánh tổ, sau đó thì mũ chúa bị phá đi đàn ong phát triển kém. Xin hỏi nguyên nhân và làm như thế nào để đàn ong có chúa và phát triển trở lại. (Anh Trương Văn Nam - Phú Thọ)
Trả lời: Theo như mô tả, đàn ong của gia đình nhà anh bị mất chúa và trong đàn có ấu trùng ong thợ nhỏ tuổi nên đàn ong đã xây được mũ chúa cấp tạo do đặc tính tự nhiên khi ong chúa đầu tiên nở hay còn gọi là ong chúa tơ sẽ tìm cắn phá các mũ chúa mà chưa nở để giết nhộng chúa ở bên trong. Trường hợp nếu đàn ong đông quân, thời tiết tốt, thức ăn trong đàn dồi dào, ong thợ không cho ong chúa mới cắn phá mũ chúa chưa nở và thúc đẩy được đàn ong chia đàn. Lúc này, ong chúa tơ cùng một phần đàn ong sẽ bay đi tìm nơi ở mới và ong chúa tiếp theo sẽ nở. Vào mùa thuận lợi thì một đàn ong đông quân có thể chia từ 2 đến 4 lần nhưng với đàn bị mất chúa, ít quân và thức ăn kém chúa tơ nở ra thì đàn ong sẽ không chia. Sau nở từ 5 đến 8 ngày thì ong chúa tơ bay ra ngoài tự nhiên, tìm đến vùng hội tụ ong đực để giao phối với các ong đực. Như vậy mặc dù đàn ong nhà anh đã có mũ chúa cấp tạo nhưng vẫn không có chúa để sau phối hợp trở về, ong chúa có thể bị các loại ong khác, chim, chuồn chuồn bắt và ăn thịt hoặc bị vướng vào mạng nhện.
Cách tạo chúa mới cho đàn ong như sau: Trường hợp đàn không có mũ chúa cấp tạo: Loại vợi cầu cũ, cầu nhiều sâu ăn sáp để ong dám dày cầu còn lại; Giới thiệu mũ chúa tự nhiên, mũ chúa di trùng hoặc chửa đẻ (nếu có). Nếu đàn mất chúa thưa quân, có ong thợ đẻ trứng thì nhập vào đàn có chúa khác. Nếu đàn ong đông quân, mùa vụ tốt thì viện cho đàn ong mất chúa 1 cầu ong có bánh tổ mới, nhiều trứng hoặc ấu trùng ong thợ nhỏ tuổi để đàn ong tự cấp chúa mới. Khi trong đàn ong đã có chúa cấp tạo: Tìm vặt bỏ mũ chúa cấp tạo trên bánh tổ. Cho ăn thêm nước đường 6 – 7 tối đến khi đàn có nhiều mật vít nắp. Theo dõi khi mũ chúa bắt đầu thâm đầu thì tách đàn ong thành 2 đàn, đặt cách xa vị trí ban đầu khoảng 20 – 40 cm mỗi đàn chỉ để 1 mũ chúa. Theo dõi chúa nở, chúa đi giao phối, chúa đẻ trứng. Nếu cả 2 ong chúa ở 2 đàn đều trở về thuận lợi cần tách 2 đàn riêng biệt. Nếu chỉ 1 ong chúa trở về cần nhập đàn mất chúa vào đàn ong có chúa mới. Tiếp tục cho các đàn ong chúa mới ăn thêm.

Ong chúa do mình tạo ra và ong chúa do đàn tạo ra thì con nào tốt hơn?
Hỏi: Xin hỏi ong chúa do mình tạo ra và ong chúa do đàn tạo ra thì con nào tốt hơn. (Bùi Văn Sỹ - Đông Xuân, Quốc Oai, Hà Nội).
Trả lời: Ong chúa do mình tạo ra bao giờ cũng tốt hơn là do đàn tạo ra vì mình có thể lựa chọn được con giống có chất lượng tốt, kháng được nhiều bệnh cũng như lựa chọn được tuổi của ong chúa.