Một doanh nghiệp lớn là một doanh nghiệp có sứ mệnh quốc gia
Phát biểu tại buổi thăm và làm việc với Công ty Giao Hàng Tiết Kiệm, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhận định: Một lĩnh vực rất không công nghệ thì công nghệ sẽ mang lại hiệu quả nhất. Lĩnh vực bưu chính chuyển phát là như vậy và công ty Giao Hàng Tiết Kiệm (GHTK) đã làm được việc này một cách xuất sắc. Cổng TTĐT Bộ TT&TT trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của Bộ trưởng.
Thưa các bạn,
Một lĩnh vực rất không công nghệ thì công nghệ sẽ mang lại hiệu quả nhất. Lĩnh vực bưu chính chuyển phát là như vậy và công ty Giao Hàng Tiết Kiệm (GHTK) đã làm được việc này một cách xuất sắc.
Mọi công ty rồi cũng sẽ trở thành Công ty công nghệ số. Chuyển đổi số (CĐS) một doanh nghiệp là biến doanh nghiệp đó thành một công ty công nghệ số. Đó là một Công ty dành ít nhất 30% nguồn lực cho nghiên cứu và phát triển công nghệ và doanh thu chính của công ty là đến từ các kết quả nghiên cứu phát triển đó. GHTK là một trong số ít doanh nghiệp tiên phong đã biến mình thành một công ty công nghệ số. Trong số 1000 người làm việc cổ cồn trắng của GHTK thì có đến 500 người, tức là 50%, làm công nghệ. Mỗi năm, GHTK dành tới 4-5% doanh thu, 40-100% lợi nhuận sau thuế để đầu tư cho nghiên cứu phát triển cho công nghệ. Tỷ lệ này cũng là cao so với nước ngoài và đang là tỷ lệ cao nhất trong ngành bưu chính chuyển phát Việt Nam. GHTK cần đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho công nghệ, coi đây là thế mạnh chính, có tính chiến lược của GHTK.
Làm chủ công nghệ cốt lõi để làm sức mạnh cạnh tranh. Doanh nghiệp muốn cạnh tranh được lâu dài thì phải có công nghệ cốt lõi của mình. Muốn là một Công ty công nghệ thì công nghệ phục vụ sản xuất kinh doanh chính phải là công nghệ do mình phát triển. GHTK chủ trương tự chủ nghiên cứu và phát triển công nghệ thuần Việt, ứng dụng công nghệ phục vụ lĩnh vực dịch vụ hậu cần thương mại điện tử. Đây là chủ trương đúng.
Giao Hàng Tiết Kiệm là doanh nghiệp Việt Nam. Khi đã thành công rồi, thì vẫn giữ là doanh nghiệp Việt Nam thay vì bán hết cho nước ngoài. Nếu những công ty quan trọng của Việt Nam đều là sở hữu nước ngoài thì Việt Nam sẽ ra sao? Chúng ta có còn chủ quyền không? Chúng ta có thể hùng cường thịnh vượng không?
Tạo công ăn việc làm cho người lao động là một trong những đóng góp quan trọng bậc nhất của doanh nghiệp. Ở nước ngoài, doanh nghiệp tạo ra một ngàn việc làm là Chính phủ đã ngợi khen. Giao Hàng Tiết Kiệm tạo ra công ăn việc làm cho trên 30.000 lao động là rất đáng trân trọng. Bộ TT&TT trân trọng cảm ơn công ty Giao Hàng Tiết Kiệm vì sự đóng góp này.
Thượng tôn pháp luật là cách để phát triển bền vững. GHTK bây giờ đã là một doanh nghiệp lớn, doanh thu đã gần 9.000 tỷ đồng một năm, nhiều người nhìn thấy, nhiều ánh đèn soi, muốn tiếp tục phát triển bền vững thì chỉ còn cách là thượng tôn pháp luật. Đừng sợ thượng tôn pháp luật. Bởi vì nó là cách tốt nhất để phát triển bền vững.
Một doanh nghiệp lớn là một doanh nghiệp có sứ mệnh quốc gia. Doanh nghiệp lớn thì phải có tinh thần quốc gia. Vậy hãy nhận lấy một sứ mệnh quốc gia. Giúp cho người dân thoát nghèo. Giúp cho đất nước hùng cường. GHTK đặt ra mục tiêu bất kỳ ai, ở bất kỳ đâu cũng có thể bán hàng online ngay trên chiếc điện thoại di động của mình, để nuôi ước mơ tự doanh, tự lập đổi đời, kể cả người ở nông thôn. Đây là một sứ mệnh lớn mang tầm quốc gia. GHTK hãy làm đến cùng để nó thực sự hiệu quả, thực sự xuất sắc để giúp cho hàng triệu người Việt Nam tăng thu nhập.
Mở là bản chất của cách mạng số. Nền tảng số hỗ trợ mọi người có thể kinh doanh dễ dàng mọi lúc, mọi nơi, nếu lớn đến một mức nhất nhất định thì phải trở thành một nền tảng mở, có giao diện lập trình ứng dụng API để nhiều doanh nghiệp khác có thể viết ứng dụng hỗ trợ người mua, người bán rất đa dạng. Mở là một đặc tính quan trọng của công nghệ số. Mở là để trở thành một hệ sinh thái. Mở là lấy được sáng tạo của toàn dân. Mở thì mới đáp được các nhu cầu cá thể hoá của toàn dân. Và mở thì nền tảng của GHTK mới to ra nhanh chóng được. Chúng ta đang thiếu vắng một sàn giao dịch bán lẻ trực tuyến dành riêng cho các cá nhân, hộ kinh doanh, hộ nông dân, doanh nghiệp siêu nhỏ và nhỏ. GHTK đang có điều kiện và cơ hội làm một việc vĩ đại như vậy ở Việt Nam.
Ngữ cảnh Việt Nam là một lợi thế to lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Ngữ cảnh là văn hoá, là thói quen, là cách con người tạo ra và tiêu sài sản phẩm và dịch vụ, là trình độ phát triển, là mức thu nhập, là những nhu cầu và các vấn đề rất riêng của khách hàng.Ngữ cảnh Việt Nam nằm sâu trong tầng bản năng và nhận thức của từng người Việt Nam, các doanh nghiệp nước ngoài khó mà biết và hiểu được ngữ cảnh Việt Nam.
Ngữ cảnh Việt Nam chính là giá trị Việt Nam. Ngữ cảnh Việt Nam là sự khác biệt Việt Nam, từ đó mà hình thành năng lực cạnh tranh Việt Nam. Ngữ cảnh Việt Nam sẽ tạo ra sự sáng tạo Việt Nam. GHTK hiểu sâu sắc điều này thì sẽ tạo ra các nền tảng số có năng lực cạnh tranh vô cùng độc đáo và trở thành thống lĩnh thị trường.
Trí tuệ của dữ liệu lớn. GHTK mười năm vượt mốc 1 tỷ đơn hàng, phục vụ 1 triệu nhà bán lẻ và 70 triệu người tiêu dùng. Chắc rất ít doanh nghiệp Việt Nam có được dữ liệu khổng lồ này. Đa số dữ liệu thì như là không có ngữ nghĩa, như là vô nghĩa. Bên trong một dữ liệu lớn là tiềm ẩn một trí tuệ lớn nhưng đó là trí tuệ ẩn. Nó phải được khai phá, nó không tự hiện ra. Trí tuệ ấy mà hiện ra thì GHTK sẽ trở thành một công ty xuất sắc và xuất sắc thêm mỗi ngày. Vũ trụ cũng như vậy, nhìn nó thì thấy như lộn xộn, nhưng bên trong nó là một trật tự lớn và một trí tuệ lớn. Một khi vũ trụ được số hoá thì con người, với sự trợ giúp của công nghệ số, sẽ có khả năng nhìn thấy trí tuệ lớn của vũ trụ. Khai phá trí tuệ của dữ liệu, của vũ trụ phải là cách để GHTK phát triển trong ương lai.
Lưu trữ, quản lý và phân tích dữ liệu lớn bây giờ lại là việc chính của GHTK. Đó đều là những việc mang tính công nghệ. GHTK khi giải quyết những bài toán này lại có cơ hội trở thành nhà cung cấp dịch vụ Cloud, trở thành công ty về công nghệ AI, công ty về xử lý dữ liệu lớn và có thể sẽ không chỉ là công ty công nghệ phục vụ dịch vụ hậu cần thương mại điện tử.
Hãy mỗi 10 năm một khởi tạo mới. 10 năm đầu là 10 năm vất vả nhưng thành công của GHTK nhưng hãy nhớ, sự đời thường là thế này: Khó khăn, vất vả thì sinh ra thành công; thành công thì dễ sinh ra sự thoải mái; thoải mái thì lại sinh ra thời khó khăn. Muốn tránh vòng lặp này thì hãy chủ động cứ 10 năm là tái tạo lại mình, bắt đầu một khởi tạo mới, để tự tạo ra khó khăn mới khi đang thành công. GHTK bước vào thập kỷ thứ hai của mình nên là sự chuyển đổi mạnh mẽ thành Công ty công nghệ số, trở thành một nền tảng số, một sàn thương mại số, để biến việc kinh doanh trở thành dễ dàng hơn cho mọi người Việt Nam, dù ở bất kỳ đâu, bất kỳ khi nào.
Năng lượng vũ trụ là có thật. Nhưng vũ trụ là một vòng tròn lớn. Suy nghĩ của chúng ta rộng tới đâu là vòng tròn vũ trụ của ta rộng tới đó. Năng lượng vũ trụ mà ta nhận được là từ giới hạn của vòng tròn đó, là từ trong vòng tròn đó. Suy nghĩ mà rộng mở thì vòng tròn vũ trụ cũng rộng mở, năng lượng nhận được cũng lớn hơn. GHTK mà nghĩ rộng ra, nghĩ lớn hơn, nghĩ cho nhiều người hơn, nghĩ cho việc tạo ra nhiều giá trị hơn cho con người, thì năng lượng nhận được cũng sẽ lớn hơn và khi đó, việc khó sẽ không khó đến mức đó. Các bạn chắc cũng đã ít nhiều trải nghiệm điều này. Hãy có niềm tin vào điều đó!
Công ty mà to thì phải làm cho nó nhỏ đi. Công ty mà to thì phải tổ chức thành nhiều tầng nấc, quan liêu sinh ra và tính hình thức sinh ra từ đó. Rồi 30%, 40% năng lực của con người là dành cho những vấn đề “chính trị bên trong” doanh nghiệp. Con người mà chỉ còn 60% để cho công việc thì một nhóm 10 người phải phối hợp với nhau, Performance của cả nhóm sẽ chỉ còn là 0,6 mũ 10, chỉ còn lại 0,6%. Tức là 10 người 60% mà hợp tác với nhau, tương tác với nhau thì cho ra kết quả 0,6%, giảm đi 166 lần so với 10 người 100% hợp tác với nhau. Một tổ chức ngàn người, khi đó chỉ tương đương với một tổ chức 6 người. Chắc rất ít người tưởng tượng được điều này. Bởi vậy mà có khái niệm “người khổng lồ bé nhỏ”. Một tổ chức hiệu quả nhất thì thường không hơn 200 người. Tốt nhất là từ 100-200 người, là khi công ty không có nhiều sự quản lý, không có nhiều tính hình thức, không có nhiều báo cáo, không có nhiều cuộc họp. GHTK rồi cũng phải cân nhắc chia công ty thành các tổ chức có tính độc lập tương đối, tự quản từ 100-200 người. Chỉ khi đó công ty mới tiếp tục hiệu quả. Nếu coi công ty như một quốc gia, thì trong quốc gia ấy có thể có nhiều bộ tộc, họ có thể tự quản và có bản sắc văn hoá riêng. Mỗi bộ tộc sẽ rất hiệu quả vì sẽ không có quá nhiều sự quản lý.
Công nghệ thì không chỉ quản lý con người mà còn Empower con người. Nhất là công nghệ 4.0, công nghệ số. Nhiều công ty hiện nay thiên về dùng công nghệ chỉ để quản lý con người. GHTK hãy làm thêm một vế nữa của công nghệ là Empower con người, trao cho họ nhiều công cụ, nhiều hỗ trợ hơn, làm việc thấy vui hơn. Mỗi người lao động của GHTK sẽ thành 2 người nhờ công nghệ thì sức mạnh của GHTK sẽ lớn đến mức nào. Nền tảng làm việc số, cấy tri thức của cả công ty vào đó, để người lao động làm việc trên nền tảng đó là được thừa hưởng tri thức của cả tổ chức. Các nền tảng số, rồi trợ lý ảo là cách dùng công nghệ để Empower con người. GHTK là công ty công nghệ nên rất dễ làm việc này.
Lớn lên, to ra là một câu chuyện bền bỉ. Tăng 9-10 lần trong 10 năm có phải là nhanh không, nhất là khi công ty đã có qui mô lớn? Đó là rất nhanh. Nhưng nếu nhìn qua từng năm thì là mỗi năm tăng trưởng 25%. Nếu nhìn qua từng tháng thì mỗi tháng tăng 2%. Vậy là việc to là từ những việc nhỏ, bền bỉ từng ngày, từng tuần, từng tháng mà ra. Sự bền bỉ đó phải là một động cơ. Tất nhiên, tăng trưởng 9-10 lần mà chỉ là bưu chính chuyển phát thì là không thể, mà phải là nền tảng thương mại số, là công nghệ số. Một tầm nhìn đúng và sau đó là thiết kế một mô hình kinh doanh - một động cơ tăng trưởng, và cài đặt vào tổ chức để nó tự chạy.
Chúc 10 năm tới, GHTK trở thành một doanh nghiệp thực sự lớn, thành công và đáng tự hào của Việt Nam!
Nguyễn Mạnh Hùng
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông