Hà Nội phải làm gì để cởi nút thắt cho phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao?
Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Thủ đô đã khẳng định được hiệu quả kinh tế - xã hội, nhưng vẫn còn những vướng mắc cần tháo gỡ để phát triển xứng với tiềm năng.
Hà Nội là một trong những địa phương đi đầu của cả nước trong việc phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Hiện Thủ đô đã xây dựng được 164 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và chiếm 35% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn thành phố. Nhiều mô hình đã khẳng định được hiệu quả kinh tế - xã hội, mang lại thu nhập cao cho người nông dân.
Tuy đã khẳng định được hiệu quả, nhưng với 164 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao của thành phố vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và vị thế của nông nghiệp Thủ đô. Đặc biệt, từ cuối năm 2020 đến nay, Hà Nội vẫn chưa tăng thêm được mô hình nào và đó là một thực tế đáng lo ngại cho chiến lược phát triển nông nghiệp công nghệ cao.
Vậy đâu là nguyên nhân khiến nông nghiệp cao chưa thể phát triển theo diện rộng?
Lý do thì có lẽ có nhiều. Từ rào cản về vốn, đất đai đến cơ chế chính sách khiến các HTX, hộ dân gặp khó khăn trong việc ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất.
Ông Nguyễn Tiến Dũng, chủ Khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao F-Fame Mê Linh cho biết, đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao cần nguồn vốn rất lớn (gia đình đã đầu tư khoảng 27 tỷ đồng để thực hiện mô hình). Cụ thể, chi phí xây dựng 4 nhà lưới (mỗi nhà khoảng 1.000m2) có đầy đủ hệ thống điều hòa nhiệt độ là 12 tỷ đồng. Chưa kể việc lắp trạm biến áp riêng để có điện sản xuất và đầu tư cho giống hoa... Thế nhưng, gia đình ông vẫn chưa nhận được bất cứ chính sách hỗ trợ nào của chính quyền.
Về vấn đề này, lãnh đạo các cấp của Hà Nội thừa nhận các cơ chế chính sách hỗ trợ cho nông nghiệp công nghệ cao còn chưa đồng bộ và không dễ để vận dụng vào thực tế.
Bí thư Huyện ủy Mỹ Đức Nguyễn Ngọc Việt thông tin, thời điểm hiện tại, giá trị sản phẩm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao mới chiếm khoảng 15,7% tổng giá trị sản phẩm nông nghiệp của huyện. Các chính sách về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao khó áp dụng vào thực tiễn nên việc triển khai gặp nhiều khó khăn, dẫn đến việc chưa thu hút được nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân tham gia đầu tư vào lĩnh vực này.
Trong khi đó, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 57/2018/NĐ-CP về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; Nghị định số 98/2018/NĐ-CP về chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ nông nghiệp... Tuy nhiên, các cơ quan chức năng vẫn chưa ban hành đủ định mức kinh tế kỹ thuật hỗ trợ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp thông minh. Mặt khác, việc sửa đổi Luật Đất đai cũng như ban hành các văn bản tháo gỡ vấn đề tích tụ ruộng đất để tạo tiền đề cho phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao còn chậm so với yêu cầu thực tế...Đây là những khó khăn khiến nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Hà Nội khó nhân rộng, rất cần được tháo gỡ kịp thời.
Cơ chế, chính sách hay hành lang pháp lý sẽ cần thêm thời gian để tháo gỡ, để tạo điều kiện cho nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao có đất để phát triển. Còn đứng trên góc độ chuyên gia, nhà khoa học, Hà Nội cần mở rộng hoạt động nghiên cứu nhằm tạo ra các loại vật tư, máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, bảo quản sau thu hoạch và chế biến; đồng thời, đẩy mạnh việc nhập khẩu công nghệ và thiết bị trong nước chưa làm được trên cơ sở nghiên cứu thử nghiệm, thích nghi và làm chủ được công nghệ nhập từ nước ngoài. Cùng với đó, cần nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, kỹ năng giao dịch trên sàn thương mại điện tử và trình độ sản xuất của người lao động... Có như vậy, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh mới phát triển mạnh mẽ, xứng tầm với vị thế của nông nghiệp Thủ đô.