Bộ Thông tin và Truyền thông MINISTRY OF INFORMATION AND COMMUNICATIONS

Những mối đe doạ phát sinh từ IoT

IoT ngày càng được sử dụng phổ biến hơn bởi những tiện lợi và hiệu quả mà nó mang lại. Nhưng thêm một kết nối cũng là thêm một nguy cơ mất an toàn thông tin. Thế giới IoT có cả ngàn tỷ kết nối nên chúng ta phải lường trước những mối đe dọa an ninh mạng mà chúng có thể mang lại.

Theo thống kê của Garner cho thấy, năm 2015 có 4,9 tỷ thiết bị Internet of Things (IoT) được kết nối, 2016 là 6,4 tỷ, 2017 là 8,4 tỷ, 2020 là 20,8 tỷ. Đồng nghĩa phát triển thiết bị IoT thì doanh thu sẽ là rất lớn. Tới năm 2025 dự báo doanh thu do IoT mang lại khoảng 6.200 tỷ USD. IDC cũng đưa ra dự báo sẽ có 41,6 tỷ thiết bị IoT sẽ được kết nối vào năm 2025.

Mọi thứ thông minh hơn, tiện lợi hơn nhưng...

Internet of Things đề cập đến hàng tỷ thiết bị vật lý trên khắp thế giới được kết nối với Internet, tất cả đều thu thập và chia sẻ dữ liệu. Nhờ sự xuất hiện của chip máy tính siêu rẻ và sự phổ biến của mạng không dây, có thể biến bất cứ thứ gì, từ thứ nhỏ như viên thuốc đến thứ lớn như máy bay, thành một phần của IoT. Việc kết nối tất cả các đối tượng khác nhau này và thêm các cảm biến vào chúng sẽ tăng thêm mức độ thông minh kỹ thuật số cho các thiết bị vô tri, cho phép chúng giao tiếp dữ liệu thời gian thực mà không cần đến con người. Internet of Things đang làm cho cấu trúc của thế giới xung quanh chúng ta trở nên thông minh hơn và phản ứng nhanh hơn, hợp nhất vũ trụ vật lý và kỹ thuật số.

Công nghệ mở ra nhiều cánh cửa cho chúng ta, khiến mọi thứ diễn ra nhanh chóng và trở nên ổn định hơn. Nhiều ngôi nhà hiện được xây dựng như nhà thông minh bằng cách sử dụng công nghệ IoT, bao gồm hệ thống chiếu sáng và kiểm soát năng lượng.

Hiện giờ bạn có thể mở một cánh cửa thông qua nhận dạng khuôn mặt hoặc nhận dạng giọng nói. Bạn có thể yêu cầu Google Home khởi động máy pha cà phê. Bạn không cần phải rời khỏi chiếc giường ấm áp của mình để kéo rèm lên hay lo lắng rằng không có ai ở nhà tưới vườn

Ông Lennon Chang - Giảng viên cao cấp về Tội phạm học, Trường Khoa học Xã hội tại Đại học Monash - chia sẻ: “Trong số tất cả các ứng dụng, tôi thích tủ lạnh thông minh 5G nhất. Bạn sẽ không cần phải lên danh sách mua sắm hay đặt hàng trực tuyến nữa - tủ lạnh thông minh có thể làm điều đó giúp bạn. Tôi cũng thích ô tô không người lái 5G - tất cả các cảm biến và máy tính trong ô tô sẽ giúp bạn lái xe thoải mái và an toàn hơn. Và một ngày nào đó, tôi tin rằng chẳng bao lâu nữa, tủ lạnh của bạn sẽ có thể liên lạc với xe của bạn để đưa bạn đến một cửa hàng bán đồ uống và mua thêm bia vì trong tủ lạnh bạn không còn nhiều!”.

Nhà vệ sinh thông minh cũng là một phát minh tuyệt vời, mặc dù chúng ta biết nhiều người đã và đang sử dụng nhà vệ sinh bán thông minh, đặc biệt là ở Nhật Bản.

IoT trang bị cho bồn cầu nhiều chức năng hơn. Chúng ta bắt đầu coi việc sử dụng nhà vệ sinh thông minh như một thiết bị y tế. Trong khi bạn đang sử dụng bồn vệ sinh, nó có thể đồng thời thực hiện một số xét nghiệm và gửi kết quả cho bác sĩ để theo dõi các vấn đề sức khỏe của bạn.

Điều này đặc biệt hữu ích cho những người có bệnh mãn tính và cần theo dõi thường xuyên. Giờ đây, họ không phải đến phòng khám hoặc dịch vụ khám bệnh bởi đã có sự trợ giúp của nhà vệ sinh.

Một thiết bị IoT có thể mềm mại, nhỏ bé như đồ chơi của trẻ em hoặc to lớn, nặng nề như một chiếc xe tải không người lái. Bản thân một số vật thể lớn hơn có thể chứa đầy nhiều thành phần IoT nhỏ hơn, chẳng hạn như một động cơ phản lực hiện có hàng nghìn cảm biến thu thập và truyền dữ liệu trở lại để đảm bảo rằng nó đang hoạt động hiệu quả.

Ở quy mô lớn hơn nữa, các dự án thành phố thông minh đang lấp đầy toàn bộ các khu vực bằng các cảm biến để giúp chúng ta hiểu và kiểm soát môi trường. IoT hứa hẹn sẽ làm cho môi trường của chúng ta - ngôi nhà, văn phòng và xe cộ của chúng ta - thông minh hơn, dễ đo lường hơn và... linh hoạt hơn. Các loa thông minh như Echo của Amazon và Google Home giúp bạn phát nhạc, đặt hẹn giờ hoặc lấy thông tin dễ dàng hơn.

Hệ thống an ninh gia đình giúp bạn dễ dàng theo dõi những gì đang diễn ra bên trong và bên ngoài hoặc nhìn thấy và nói chuyện với khách truy cập. Trong khi đó, bộ điều nhiệt thông minh có thể giúp chúng ta sưởi ấm ngôi nhà của mình trước khi trở về nhà và các bóng đèn thông minh có thể làm cho nó trông giống như chúng ta đang ở nhà ngay cả khi chúng ta ra ngoài.

Các nhà sản xuất đang thêm cảm biến vào các thành phần của sản phẩm để chúng có thể truyền dữ liệu trở lại về hiệu suất của chúng. Điều này có thể giúp các công ty phát hiện khi nào một bộ phận có khả năng bị lỗi và hoán đổi nó trước khi nó gây ra hư hỏng. Các công ty cũng có thể sử dụng dữ liệu được tạo ra bởi các cảm biến này để làm cho hệ thống và chuỗi cung ứng của họ hiệu quả hơn, bởi vì họ sẽ có dữ liệu chính xác hơn nhiều về những gì thực sự đang diễn ra.

Lớn và ngày càng lớn hơn - đã có nhiều thứ được kết nối hơn mọi người trên thế giới. Công ty phân tích công nghệ IDC dự đoán rằng tổng cộng sẽ có 41,6 tỷ thiết bị IoT được kết nối vào năm 2025, hay còn gọi là “vạn vật kết nối”. Thiết bị công nghiệp và ô tô đại diện cho cơ hội lớn nhất của IoT, nhưng nó cũng cho thấy sự áp dụng mạnh mẽ của thiết bị đeo và nhà thông minh trong thời gian tới.

...chúng đều có thể bị hack

Tất cả những điều này đều đầy hứa hẹn và cho thấy rằng công nghệ IoT có thể mang lại nhiều lợi ích cho cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Internet vạn vật chắc chắn sẽ giúp cuộc sống của chúng ta trở nên dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, công nghệ tiến bộ cũng đồng thời tiềm ẩn những mối đe dọa liên quan đến vấn đề bảo mật. Trong nghiên cứu của mình, ông Lennon Chang - Giảng viên cao cấp về Tội phạm học, Trường Khoa học Xã hội tại Đại học Monash - chia sẻ: Chúng ta không nên bỏ qua những khía cạnh tiêu cực. IoT có thể tồn tại, nhưng song song cũng sẽ có những mối đe dọa đến từ Internet. Vì mọi thứ hiện đã được kết nối, điều này đồng nghĩa với việc tất cả đều có thể bị tin tặc tấn công.

Vào năm 1999, giáo sư luật của Harvard Lawrence Lessig đã viết một cuốn sách có tên “Mật mã và Các quy luật khác của không gian mạng”, trong đó ông lập luận rằng Internet ban đầu không được xây dựng để sử dụng cho mục đích thương mại và do đó các vấn đề tiềm ẩn về bảo mật đã không được chú trọng trong giai đoạn phát triển ban đầu. Chúng ta thường nghĩ rằng bản thân đều có thể rút ra được những bài học từ quá khứ. Tuy nhiên, sự sai sót vẫn rất khó tránh khỏi. Giờ đây chúng ta có thể thấy rằng trong khi phát triển các ứng dụng 5G mới, mối quan tâm về bảo mật và an toàn không phải lúc nào cũng được xem xét.

Điều này có thể là do các nhà phát triển không muốn nghĩ đến các vấn đề bảo mật, vì nó có thể cản trở việc phát triển hoặc bán sản phẩm nếu họ đặt vấn đề này lên hàng đầu.

Bảo mật là một trong những vấn đề lớn nhất với IoT. Trong nhiều trường hợp, các cảm biến này đang thu thập dữ liệu cực kỳ nhạy cảm - chẳng hạn như những gì bạn nói và làm trong nhà của mình. Với tất cả những cảm biến thu thập dữ liệu về mọi thứ bạn làm, IoT là một vấn đề tiềm ẩn về quyền riêng tư và bảo mật.

Sử dụng ngôi nhà thông minh: nó có thể cho biết khi nào bạn thức dậy (khi máy pha cà phê thông minh được kích hoạt) và bạn đánh răng như thế nào (nhờ bàn chải đánh răng thông minh), đài phát thanh bạn nghe (nhờ loa thông minh của bạn), loại thực phẩm bạn ăn (nhờ lò nướng hoặc tủ lạnh thông minh), con bạn nghĩ gì (nhờ đồ chơi thông minh), ai đến thăm và đi ngang qua nhà bạn (nhờ chuông cửa thông minh). Mặc dù các công ty sẽ kiếm tiền từ việc bán cho bạn đối tượng thông minh ngay từ đầu, nhưng mô hình kinh doanh IoT của họ cũng có thể liên quan đến việc bán ít nhất một số dữ liệu đó.

Giữ an toàn đó là điều quan trọng đối với lòng tin của người tiêu dùng, nhưng cho đến nay hồ sơ theo dõi bảo mật của IoT rất kém. Quá nhiều thiết bị IoT cung cấp rất ít suy nghĩ về các vấn đề cơ bản về bảo mật, chẳng hạn như mã hóa dữ liệu khi truyền và ở trạng thái nghỉ.

Các lỗi sai trong phần mềm - ngay cả mã cũ đã bị tin tặc phát hiện và sử dụng - được phát hiện thường xuyên, nhưng nhiều thiết bị IoT thiếu khả năng được vá, có nghĩa là chúng có nguy cơ vĩnh viễn. Tin tặc hiện đang tích cực nhắm mục tiêu vào các thiết bị IoT như bộ định tuyến và webcam vì sự thiếu bảo mật vốn có của chúng khiến chúng dễ dàng xâm nhập và cuộn thành các mạng botnet khổng lồ .

Các lỗi đã để các thiết bị gia đình thông minh như tủ lạnh, lò nướng và máy rửa bát để mở cho tin tặc. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy 100.000 webcam có thể bị tấn công một cách dễ dàng, trong khi một số đồng hồ thông minh kết nối Internet dành cho trẻ em bị phát hiện có lỗ hổng bảo mật cho phép tin tặc theo dõi vị trí của người đeo, nghe trộm cuộc trò chuyện hoặc thậm chí giao tiếp với người dùng.

Các chính phủ đang ngày càng lo lắng về những rủi ro ở đây. Chính phủ Vương quốc Anh đã xuất bản các hướng dẫn riêng về bảo mật của các thiết bị IoT của người tiêu dùng. Nó mong muốn các thiết bị có mật khẩu duy nhất, các công ty sẽ cung cấp đầu mối liên hệ công khai để bất kỳ ai cũng có thể báo cáo lỗ hổng bảo mật (và các lỗ hổng này sẽ được xử lý) và các nhà sản xuất sẽ công bố rõ ràng thời gian các thiết bị sẽ nhận được bản cập nhật bảo mật. Đó là một danh sách khiêm tốn, nhưng là một sự khởi đầu.

Khi chi phí chế tạo các đồ vật thông minh ngày càng bị tiết giảm, những vấn đề mất an toàn thông tin sẽ ngày càng lan rộng và khó khắc phục hơn.

Các nhà phát triển dường như không lường trước được rằng những ứng dụng này có thể được sử dụng theo những cách không mong muốn bởi tội phạm thường là những kẻ xảo quyệt.

5G là tiến bộ công nghệ mới nhất dành cho mạng di động băng thông rộng, đáp ứng tốt mọi nhu cầu của một thế giới kết nối. Công nghệ này giúp tối ưu hóa kết nối cho thế giới IoT. 5G cung cấp khả năng phù hợp với một triệu thiết bị 5G trong 1 km vuông, có nghĩa là có thể sử dụng rất nhiều cảm biến trong một khu vực rất nhỏ, giúp cho việc triển khai IoT công nghiệp quy mô lớn trở nên khả thi hơn. Vương quốc Anh vừa bắt đầu thử nghiệm 5G và IoT tại hai “nhà máy thông minh”.

Việc kết nối máy móc công nghiệp với mạng IoT làm tăng nguy cơ bị tin tặc phát hiện và tấn công các thiết bị này. Gián điệp công nghiệp hoặc một cuộc tấn công phá hoại vào cơ sở hạ tầng quan trọng đều là những rủi ro tiềm ẩn. Điều đó có nghĩa là các doanh nghiệp sẽ cần đảm bảo rằng các mạng này được cách ly và bảo vệ, với việc mã hóa dữ liệu với bảo mật của cảm biến, cổng và các thành phần khác là điều cần thiết. Tuy nhiên, tình trạng hiện tại của công nghệ IoT khiến điều đó khó đảm bảo hơn, cũng như thiếu kế hoạch bảo mật IoT nhất quán giữa các tổ chức. Đó là điều rất đáng lo ngại khi xem xét sự sẵn sàng được ghi nhận của tin tặc để can thiệp vào các hệ thống công nghiệp đã được kết nối với Internet nhưng không được bảo vệ.

Các mối đe dọa gia tăng cùng các loại tội phạm mạng

“Tội phạm mạng chia thành hai loại - tội phạm phụ thuộc vào mạng và tội phạm được tạo ra bởi mạng”, Giảng viên cao cấp Lennon Chang cho biết.

Tội phạm phụ thuộc vào mạng xuất hiện sau khi Internet được phát minh vào những năm 1980. Nhóm tội phạm này đòi hỏi nhiều ở công nghệ và Internet. Ví dụ bao gồm tấn công lỗ hổng bảo mật, tấn công từ chối dịch vụ phân tán (DDOS) và mạng lưới botnet.

Dữ liệu về xu hướng tấn công lỗ hổng bảo mật đối với các thiết bị tự động hóa gia đình cho chúng ta biết rằng hầu hết mọi thứ trong nhà hiện đều có thể bị hack. Cũng có trường hợp chúng tôi biết việc các thiết bị đã bị tấn công và được sử dụng như một máy tính bị nhiễm bot để mở ra những cuộc tấn công mạng. Chúng ta cũng có thể thấy rằng các mạng lưới botnet thuộc Internet vạn vật (IoT) đang được bán với giá rẻ trên web tối (dark web).

Việc tội phạm trở thành một “dịch vụ” cũng ngày càng trở nên phổ biến hơn, bởi thư rác hoặc tin nhắn không được sự cho phép của người nhận giờ đây cũng được liên kết với các thiết bị IoT.

Tủ lạnh thông minh đang trở thành mục tiêu của thư rác. Một số người ở Trung Quốc phàn nàn về các quảng cáo và thông điệp không mong muốn được phát trên tủ lạnh của họ. Đồng thời, họ được nhà sản xuất thiết bị thông báo về việc phải tham gia với tư cách thành viên cao cấp thì các quảng cáo đó mới được tắt. (Liệu các công ty đó có học được điều này từ YouTube hay không!).

Những tội danh được gọi là “phụ thuộc vào mạng” này hiện hữu ở nhiều nơi và không có gì mới lạ. Điều đáng nói là nó ngày càng trở nên tồi tệ hơn và có thể có tác động lớn đến cuộc sống của chúng ta.

Khía cạnh ít được thảo luận hơn là tác động của Internet vạn vật (IoT) đối với cái mà chúng tôi gọi là tội phạm “được tạo ra bởi mạng”. Đây là loại tội phạm truyền thống được tạo điều kiện bởi công nghệ mới - ví dụ, lừa đảo trực tuyến, phổ biến nội dung khiêu dâm hoặc ấn phẩm tình dục hoặc bóc lột trẻ em.

“Tôi tin rằng xâm phạm quyền riêng tư chắc chắn là một vấn đề trong kỷ nguyên 5G và hơn thế nữa, vì mọi thiết bị IoT đều đi kèm với chức năng ghi âm/quay video nên có thể dễ dàng được sử dụng để theo dõi cuộc sống của mọi người”, ông Lennon Chang nhận định.

Và điều đáng nhớ là dữ liệu IoT có thể được kết hợp với các bit dữ liệu khác để tạo ra một bức tranh chi tiết đến bất ngờ về bạn. Thật dễ dàng một cách đáng ngạc nhiên khi tìm ra rất nhiều thông tin về một người từ một vài kết quả đo cảm biến khác nhau. Trong một dự án, một nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng bằng cách phân tích dữ liệu biểu đồ chỉ mức tiêu thụ năng lượng của ngôi nhà, mức carbon monoxide và carbon dioxide, nhiệt độ và độ ẩm trong suốt cả ngày, họ có thể tìm ra ai đó sẽ ăn gì vào bữa tối.

Các sản phẩm IoT được cài đặt sai có thể dễ dàng mở mạng công ty để bị tin tặc tấn công hoặc đơn giản là làm rò rỉ dữ liệu. Nó có vẻ là một mối đe dọa tầm thường nhưng hãy tưởng tượng nếu ổ khóa thông minh tại văn phòng của bạn từ chối mở vào một buổi sáng hoặc ứng dụng thời tiết thông minh trong văn phòng của CEO đã bị tin tặc sử dụng để tạo một cửa hậu vào mạng của doanh nghiệp.

Thực tế ảo sẽ trở thành một xu hướng lớn. Điều này có thể thấy qua việc Facebook đã đổi tên công ty thành Meta, chuẩn bị cho tương lai của một vũ trụ ảo.

Chúng ta cần suy nghĩ về các vấn đề liên quan đến tấn công tình dục trực tuyến trong bối cảnh này. Nếu ai đó cưỡng hiếp một người khác trong thế giới thực tế ảo, liệu đó có được coi là một tội danh hay không? Viễn cảnh này giống như một tập của phim truyền hình Black Mirror (tạm dịch: Gương đen) do Netflix sản xuất - mặc dù nó có vẻ khá xa vời đối với chúng ta, nhưng đây là điều sẽ xảy ra trong tương lai rất gần.

Một khía cạnh quan trọng chính là mối liên hệ giữa Internet vạn vật (IoT) và bạo lực gia đình. Giảng viên Lennon Chang cho biết: “Chúng tôi đã bắt đầu thấy những kẻ lạm dụng sử dụng thiết bị IoT để kiểm soát người bạn đời của mình bằng cách ngăn cản họ trong việc tự do bật, tắt thiết bị hoặc theo dõi họ mà không được sự cho phép. Ví dụ, hầu hết ô tô hiện nay được liên kết với điện thoại di động và người dùng có thể dễ dàng theo dõi vị trí của xe. Điều này có thể sẽ dẫn đến sự kiểm soát cưỡng chế”.

Các tài xế ngày nay đang yêu cầu kết nối xe thông minh nhiều hơn bao giờ hết. Nhu cầu này khiến các nhà lãnh đạo trong ngành đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ IoT để thúc đẩy kết nối xe thông minh với tốc độ đáng kinh ngạc. Trên thực tế, Business Insider ước tính ngành công nghiệp ô tô xuất xưởng 94 triệu chiếc ô tô được kết nối trong năm 2021. Con số này, chiếm 82% sản lượng toàn ngành, nói lên rất nhiều về nhu cầu của các tài xế ngày nay đối với công nghệ phát triển nhanh chóng này.

Thật không may, hầu hết các nhà thiết kế ô tô hoặc điện thoại không nhìn thấy việc những công nghệ này được sử dụng theo hướng tiêu cực.

Mối quan tâm lớn nhất là nếu các thiết bị IoT trở thành “phần mềm được dùng để tấn công, xâm nhập vào hệ thống máy tính của người khác và gây sát thương cho họ”. Phần mềm này có thể được sử dụng bởi tội phạm mạng với ý định như “chiếm đoạt một chiếc ô tô và cố tình gây ra sự cố”.

IoT thu hẹp khoảng cách giữa thế giới kỹ thuật số và thế giới vật lý, có nghĩa là việc xâm nhập vào các thiết bị có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm trong thế giới thực. Việc xâm nhập vào các cảm biến kiểm soát nhiệt độ trong một trạm điện có thể đánh lừa các nhà điều hành đưa ra một quyết định thảm khốc; điều khiển một chiếc ô tô không người lái cũng có thể kết thúc bằng thảm họa.

Loại phần mềm trên đã được thảo luận rộng rãi trong bối cảnh bảo vệ các cơ sở hạ tầng trọng yếu. Những kẻ khủng bố mạng hoặc những kẻ cực đoan có thể sử dụng phần mềm độc hại để gây ra án mạng. Tuy nhiên, điều này bây giờ có thể xảy ra với bất kỳ ai trong chúng ta. Một vụ án sát nhân có thể được tiến hành mà không sử dụng bạo lực, súng hoặc dao. Thậm chí một nhà vệ sinh thông minh và các thiết bị y tế được liên kết có thể bị hack nhằm thực hiện mục đích sát hại.

Hành động sớm là chìa khóa để giải quyết vấn đề

Khi giá của cảm biến và chi phí thông tin liên lạc tiếp tục giảm, việc thêm tính năng IoT trên nhiều thiết bị sẽ trở nên hiệu quả về chi phí - ngay cả khi trong một số trường hợp, người tiêu dùng có rất ít lợi ích rõ ràng. Việc triển khai đang ở giai đoạn đầu; hầu hết các công ty đang tương tác với IoT hiện đang ở giai đoạn thử nghiệm, phần lớn là do công nghệ cần thiết - công nghệ cảm biến, 5G và phân tích hỗ trợ máy học - vẫn đang ở giai đoạn phát triển ban đầu.

Có nhiều nền tảng, tiêu chuẩn cạnh tranh và nhiều nhà cung cấp khác nhau, từ các nhà sản xuất thiết bị tới các công ty phần mềm và các nhà khai thác mạng, đều muốn có một miếng bánh. Vẫn chưa rõ ai trong số đó sẽ giành chiến thắng. Nhưng không có tiêu chuẩn và với vấn đề mất an toàn bảo mật đang diễn ra, chúng ta có thể gặp một số rủi ro bảo mật IoT lớn hơn trong vài năm tới.

Tội phạm rất giỏi nắm bắt thời cơ - và sự phát triển của công nghệ là một yếu tố to lớn góp phần tạo điều kiện cho tội phạm mạng. IoT làm cho mạng máy tính trở nên hữu hình. Vì vậy, nếu có sai sót với các thiết bị IoT, có thể có những hậu quả lớn trong thế giới thực - điều mà các quốc gia hoạch định chiến lược chiến tranh mạng của họ hiện đang tính đến.

Steve Ranger, Tổng biên tập ZDNet tại Vương quốc Anh, cho biết trong bài viết của mình: Các cuộc họp giao ban của cộng đồng tình báo Mỹ đã cảnh báo rằng các đối thủ của quốc gia này đã có khả năng đe dọa cơ sở hạ tầng quan trọng của nước này cũng như “hệ sinh thái rộng lớn hơn của các thiết bị tiêu dùng và công nghiệp được kết nối được gọi là Internet of Things”.

Tình báo Mỹ cũng đã cảnh báo rằng tất cả các bộ điều nhiệt, máy ảnh và bếp được kết nối đều có thể được sử dụng để theo dõi công dân của một quốc gia khác hoặc gây ra sự tàn phá nếu họ bị tấn công.

Việc bổ sung IoT vào các vị trí quan trọng của cơ sở hạ tầng trọng yếu quốc gia (như đập, cầu và các yếu tố của lưới điện) khiến công tác bảo mật phải được đặt lên hàng đầu, càng chặt chẽ càng tốt.

Tất cả chúng ta có thể đồng ý rằng đây là những viễn cảnh đáng sợ. Chúng ta cần phải hành động ngay bây giờ để ngăn chặn việc chúng xảy ra. Vấn đề không còn đơn thuần là về những gì mà pháp luật và chuẩn mực hiện hành có thể điều chỉnh. Điều cần thiết ở đây là sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa khối nhà nước và tư nhân, nhưng trước tiên chúng ta cần nghiên cứu thêm về cách tăng cường sự hợp tác giữa khu vực công và tư mà không trao quá nhiều quyền lực cho khu vực tư nhân.

Chúng ta cũng cần nâng cao nhận thức hơn nữa, vì đây là những thiết bị hàng ngày nằm trong tay của những người tiêu dùng bình thường. Như chúng ta đã biết, luôn có khả năng các thiết bị được sử dụng theo hướng tiêu cực, điều mà khó lường trước và không thể ngăn chặn trong quá trình thiết kế. Do đó, việc cung cCấp cảnh báo cũng như kiến thức cho người dùng về cách để tránh trở thành nạn nhân ngày càng trở nên quan trọng.

Nguồn: Theo https://ictvietnam.vn