Sách nói làm mới thói quen người đọc

Nằm trong chuỗi các sự kiện của Hội sách năm 2022, Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bô TT&TT) phối hợp Công ty V&V tổ chức chương trình "Toạ đàm với chủ đề: Sách nói với phát triển văn hóa đọc cộng đồng".

Buổi "Toạ đàm với chủ đề: Sách nói với phát triển văn hóa đọc cộng đồng" đã thu hút đông đảo bạn đọc quan tâm.

Công nghệ tạo ra lực đẩy cho văn hoá đọc phát triển

Tại buổi tọa đàm, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết: Nhiều năm trở lại đây, việc thúc đẩy văn hoá đọc đang ngày càng được quan tâm. Rất nhiều hoạt động, chương trình được tổ chức từ thành thị đến nông thôn, từ trực tiếp đến trực tuyến, nhằm thúc đẩy văn hoá đọc. Một trong những chủ đề nổi bật của Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ I năm 2022 là chuyển đổi số trong ngành Xuất bản.

Chuyển đổi số là câu chuyện của thời đại, đặc biệt là trong cuộc cách mạng 4.0 hiện nay. Mọi giá trị được triển khai, tạo giá trị mới là nền tảng chuyển đổi số. Văn hoá đọc với chuyển đổi số là vấn đề mới, trong đó có việc ứng dụng sách nói Voiz FM. Trước đây chúng ta có nhiều rào cản. Nhưng hiện nay, mọi rào cản sẽ được vượt qua để phát triển nhiều hơn. "Nếu không có thời gian thì hãy để một người khác đọc sách cho bạn”, đó là những tiện ích của thời đại công nghệ số mang lại mà cụ thể ở đây chính là sách nói. Đồng thời sách nói cũng góp phần cho việc thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Xuất bản, ông Nguyễn Nguyên nhận định.

Về vấn đề này, ông Lê Hoàng Thạch, Giám đốc Công ty TNHH Công nghệ WeWe chỉ ra rằng, lĩnh vực sách nói, ứng dụng công nghệ trong văn hóa đọc ban đầu làm theo bản năng vì thấy rằng bản thân mình có nhu cầu nên phát sinh. Với Voiz FM, văn hóa đọc cần gắn với nhu cầu người dùng. Ở Việt Nam, lượt search về sách nói cao, thể hiện nhu cầu của người dùng. Vì vậy, Voiz FM được tạo ra để đáp ứng một nhu cầu của người dùng. Nếu không có thời gian thì hãy để một người khác đọc cho bạn. Đây là chiến lược của Voiz FM.

Về vấn đề sách nói trên ứng dụng nghệ sách, ông Lê Hoàng Thạch chia sẻ: “Giai đoạn đầu là tập trung phát triển sản phẩm, ứng dụng, cần sự đầu tư lớn từ chiến lược độc quyền. Vì trong thị trường nhỏ, độc quyền sẽ giúp mình tập trung phát triển những thị trường cần, mở rộng văn hoá đọc của người Việt Nam. Giai đoạn tiếp theo khi mà thói quen người dùng phổ biến, Voiz FM cũng sẽ định hướng tạo cơ hội mở rộng sản phẩm sách nói”.

Những con số đạt được từ khi ra mắt đến nay của ứng dụng Voiz FM đã cho thấy định hướng này. Ra mắt từ cuối năm 2019, Voiz FM hiện có hơn 1.000.000 lượt tải, với khoảng 100.000 người dùng tích cực mỗi tháng. Năm 2021, ứng dụng này đã đạt mốc tăng trưởng gấp 50 lần, với kho nội dung được cho là có số lượng phong phú hàng đầu hiện nay với gần 2,000 nội dung chất lượng cao, có bản quyền, ông Lê Hoàng Thạch chia sẻ.

Ông Trần Đại Chính, Giám đốc thư viện tỉnh Bình Phước cho rằng: Sách giấy truyền thống đã tạo thói quen trong văn hoá đọc, tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, chúng ta đã bắt gặp hình ảnh cụ già sử dụng smartphone để đọc tin tức. Chính hình ảnh này đã nêu ra nhiều vấn đề đặt ra cho ngành in ấn - xuất bản, thư viện, rộng hơn là lĩnh vực thông tin.

“Chúng ta đề cao việc đọc sách, tuy nhiên cần phát sinh hệ sinh thái công nghệ, ví dụ sách nói. Từ đây, ngành xuất bản có vai trò và chỗ đứng hơn trong nền kinh tế tri thức. Đây là nền kinh tế tuần hoàn và chia sẻ thông qua công nghệ, chúng ta sẽ không gặp cản trở về giờ giấc hành chính, xét góc độ người hưởng thụ văn hoá người dân. Chúng ta cần làm tốt hiện tại và làm mới thói quen người đọc với sự kết hợp của công nghệ”, ông Trần Đại Chính nhấn mạnh.

Cần phá bỏ rào cản để phát triển thị trường sách nói ở Việt Nam

Theo ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành việc phát triển sách nói hiện còn nhiều rào cản như: Đội ngũ sản xuất chưa đủ mạnh mẽ; Hành lang pháp lý, đặc biệt là vấn đề là bảo vệ bản quyền, thủ tục. Cuối cùng là vấn đề đầu tư, nếu không có sự đầu tư công nghệ thì không thể có sự đổi mới, nhân lực còn hạn chế. Vì vậy, vấn đề quan trọng đầu tiên là thay đổi nhận thức, bắt đầu từ các bạn trẻ đam mê và yêu sách. Tiếp theo là phát triển nhân lực để thay đổi diện mạo thị trường sách nói trong thời gian tới.

 “Ở Việt Nam, 21% dân số đọc sách (tương đương 21 triệu người), nhưng nếu nhìn chiều còn lại, đây là thị trường tiềm năng và cần phát triển hơn nữa. Bởi vì còn một thị trường hơn 80 triệu người chưa được phục vụ nếu chúng ta làm được, cần biến những rào cản thành cơ hội thúc đẩy thị trường sách nói Voiz FM phát triển. Chúng ta cần nhìn nhận đầy đủ, toàn diện về tiềm năng này để từ đó chúng ta giải quyết và phát triển chứ không phải quay đầu lại”, ông Nguyên đánh giá.

Tại buổi tọa đàm, ông Lê Hoàng Thạch cho biết sẽ cùng Voiz FM hướng đến việc hỗ trợ về bản quyền sách nói. Sắp tới, Voiz FM sẽ có hệ thống thử nghiệm Sách tinh gọn, hy vọng các đơn vị rộng mở hơn với loại hình mới, phát triển hơn trong tương lai. Từ tháng 7/2020 đến nay, công ty đã phải làm việc với các bên liên quan để xóa hơn 30.000 nội dung vi phạm. Đồng thời, Voiz FM đưa ra mức phí hợp lý để người dùng tiếp cận kho sách, nhằm tạo thói quen nghe sách có bản quyền cho độc giả.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên khẳng định: “Cơ quan quản lý nhà nước khuyến khích đầu tư phát triển xuất bản phẩm điện tử, trong đó có sách nói. Cục Xuất bản, In và Phát hành cũng đang tích cực tuyên truyền bảo vệ quyền tác giả và đề xuất xây dựng các chế tài mạnh mẽ hơn để xử lý hành vi vi phạm, nhằm thúc đẩy thị trường sách nói phát triển”.