Tỉ lệ hút thuốc lá có giảm nhưng vẫn còn ở mức cao

Theo báo cáo, sau gần 4 năm thực hiện Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá thì 90% cán bộ lãnh đạo hiểu biết về tác hại của thuốc lá, 80% lãnh đạo bộ, ngành và lãnh đạo các đơn vị trực thuộc hiểu biết về quy định của luật. 75% cán bộ, nhân viên cơ quan bộ, ngành và đơn vị trực thuộc biết về các quy định cấm hút thuốc lá nơi làm việc.

 

Theo Điều tra Toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS 2015) do Tổng Cục thống kê phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới thực hiện năm 2015, so với năm 2010 tỷ lệ hút thuốc lá trong nam giới Việt Nam có giảm khoảng 2%. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu ở thanh, thiếu niên Việt Nam cũng giảm từ 3,3% năm 2007 xuống 2,5% năm 2014. Đáng chú ý, có khoảng 90% học sinh đang hút thuốc có ý định bỏ thuốc lá.

 

Tỉ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động tại Việt Nam giảm mạnh. Theo đó, so với năm 2010, tỷ lệ hút thuốc thụ động tại nhà giảm từ 73,1% xuống 59,9%; hút thuốc thụ động tại nơi làm việc giảm từ 55,9% xuống 42,6%; tại trường học giảm từ 22,3% xuống 16,1%; trên các phương tiện giao thông công cộng giảm từ 34,4% xuống 19,4%.

 

Một cuộc điều tra tiến hành năm 2016 về tình hình sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành (GATS)”cho thấy việc thực thi luật bước đầu đã có hiệu quả. Tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm 2,1% (từ 47,4% xuống 45,3%), tỷ lệ nữ giới hút thuốc giảm 0,3% (từ 1,4% xuống 1,1%). Tỷ lệ hút thuốc chung ở khu vực thành thị giảm 2,7% (từ 23,3% xuống 20,6%).

 

Theo thống kê, 70% số Công đoàn cơ sở trên cả nước triển khai môi trường làm việc không khói thuốc lá. Ít nhất 150 nhà máy, xí nghiệp trong toàn quốc thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc trong nhà.

 

Tuy vậy, theo Bộ trưởng Bộ Y tế, dù đã giảm nhưng tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nam giới trưởng thành của Việt Nam vẫn ở mức cao (45,3%). Tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc còn cao tại một số địa điểm công cộng như: nhà hàng, quán bar... Tình trạng vi phạm quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng vẫn diễn ra khá nhiều. Một hạn chế trong thi hành luật là khả năng tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá còn rất dễ dàng, thuốc lá được bày bán khắp nơi, giá thuốc lá rẻ.

Theo báo cáo hoạt động và quản lý quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá, nguyên nhân chủ quan được báo cáo nêu là lãnh đạo của một số cơ quan đơn vị còn chưa quan tâm chỉ đạo thực hiện quy định của luật, bản thân lãnh đạo còn nhiều người hút thuốc lá. Việc chấp hành trách nhiệm của người đứng đầu các địa điểm cấm hút thuốc được quy định trong luật còn chưa nghiêm.

 

Đặc biệt, thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp dẫn tói giá tuốc lá rẻ. Giá thuốc lá rẻ làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh thiếu niên và người nghèo, giảm hiệu quả của công tác phòng chống tác hại của thuốc lá.