Hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo
Sau 2 năm triển khai thực hiện, Quyết định số 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ “Về việc phê duyệt chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, làng đặc biệt khó khăn” bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực đối với đồng bào dân tộc thiểu số nghèo.
Kiểm tra sử dụng bồn nước sinh hoạt. Ảnh: L.N
Sau khi có Quyết định 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cho các sở, ngành, địa phương triển khai rà soát và xây dựng đề án. Qua 2 năm triển khai, tỉnh đã hỗ trợ 23.089 hộ, với tổng kinh phí hơn 95,9 tỷ đồng (ngân sách Trung ương hơn 32,1 tỷ đồng, vốn vay từ Ngân hàng Chính sách Xã hội hơn 45,4 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 18,2 tỷ đồng) đạt 91,55% kế hoạch giao.
Tạo cơ hội thoát nghèo
Với chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở cho những hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo đã giải quyết một phần khó khăn về đất sản xuất cho người dân, 2 năm qua, toàn tỉnh Gia Lai đã hỗ trợ đất ở cho 370 hộ với diện tích 6,21 ha; hỗ trợ đất sản xuất cho 413 hộ với diện tích hơn 221 ha. Anh Kpa Gôn (làng Yit Tú, xã Ia Din, huyện Đức Cơ) được hỗ trợ đất sản xuất vui mừng cho biết: “Khi tôi lấy vợ, bố mẹ chỉ cho được một mảnh đất nhỏ làm nhà để ở tạm. Không có đất sản xuất nên hàng ngày phải đi làm thuê, làm mướn kiếm sống. Được Nhà nước hỗ trợ 0,8 ha đất, gia đình tôi đã chuyển ra khu đất mới làm nhà để ở và trồng cây điều để phát triển kinh tế. Trong thời gian cây điều còn nhỏ, tôi trồng xen lúa rẫy để có gạo ăn và trang trải cuộc sống”.
Bên cạnh việc hỗ trợ đất sản xuất, hợp phần hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề bằng hình thức chăn nuôi hoặc mua sắm nông cụ, máy móc cũng đã phát huy hiệu quả. Cụ thể, toàn tỉnh Gia Lai đã hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề bằng hình thức chăn nuôi cho 4.066 hộ, kinh phí hơn 68,8 tỷ đồng (hỗ trợ 3.614 con bò, 16 con trâu, 1.345 con dê, 889 con heo và sửa chữa 39 chuồng trại); hỗ trợ mua sắm nông cụ cho 395 hộ, với 351 máy móc, nông cụ các loại. Chị Kpa Xôl (làng Boong Nga, xã Ia O, huyện Chư Prông) cho biết: “Gia đình tôi có 1 ha cà phê nhưng không có máy bơm nên phải thuê. Vừa rồi, Nhà nước hỗ trợ 4 cuộn ống và gia đình mua thêm máy bơm để tưới cà phê. Cũng nhờ Nhà nước hỗ trợ 5,5 triệu đồng mà anh Siu Nhân (làng Sung O, xã Ia O, huyện Chư Prông) có vốn để mua 1 con bò cái sinh sản.
Cùng với đó, các địa phương đã triển khai hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 6.442 hộ (334 giếng nước, 85 bể nước, mua 5.784 bồn, 22 máy bơm, bắt nước máy cho 113 hộ); duy tu bảo dưỡng 220 công trình nước sinh hoạt, 11.660 hộ được hưởng lợi... với tổng kinh phí hơn 22,8 tỷ đồng.
Còn khó khăn trong hỗ trợ đất sản xuất
Qua khảo sát tình hình thực hiện Quyết định 755/QĐ-TTg trên địa bàn tỉnh Gia Lai cho thấy, việc triển khai các giải pháp hỗ trợ đất ở, đất sản xuất gặp một số khó khăn, vướng mắc. Ông Kpă Đô-Trưởng ban Dân tộc tỉnh Gia Lai, cho biết: Đối với đất sản xuất, khi xây dựng đề án, việc xác định diện tích đất sản xuất để thu hồi từ các công ty, nông-lâm trường chưa tốt. Do đó, đến khi triển khai thì không tìm được quỹ đất để giải quyết cho hộ nghèo do các công ty, nông-lâm trường không chịu giao đất, những diện tích đất được trả lại thì xa khu dân cư, cằn cỗi. Một số huyện như: Kông Chro, Kbang, Chư Pưh, Ia Grai khi được các công ty, nông-lâm trường trả đất lại để giao cho dân thì không chuyển mục đích sử dụng đất được bởi UBND tỉnh đã có Công văn 3153/UBND-NL ngày 8-7-2016 tạm dừng việc chuyển đổi đất rừng sang đất sản xuất theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Những diện tích đất dự kiến chuyển nhượng trong nhân dân, dòng họ để giải quyết cho hộ nghèo ở một số huyện như: Kbang, Đak Đoa, Phú Thiện, Chư Sê, Chư Prông cũng không thực hiện được do kinh phí hỗ trợ của Nhà nước quá thấp (16,5 triệu đồng/ha), trong khi giá đất ngoài thị trường quá cao.
Theo ông Hồ Văn Điềm-Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Trưởng ban Dân tộc HĐND tỉnh Gia Lai, chúng tôi đã đề xuất với Chính phủ điều chỉnh mức giao đất ở cho người dân tối đa không quá 200 m2, có chủ trương thu hồi phần diện tích cao su tái canh của các công ty ở các khu vực gần các thôn, làng đồng bào dân tộc thiểu số cho tỉnh quản lý và có chủ trương cho chuyển diện tích rừng nghèo sang đất nông nghiệp để tỉnh có quỹ đất hỗ trợ cho người dân. Còn các địa phương có diện tích rừng thì thực hiện việc giao khoán, trồng rừng cho các hộ thiếu đất sản xuất./.
Với chính sách hỗ trợ đất sản xuất, đất ở cho những hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo đã giải quyết một phần khó khăn về đất sản xuất cho người dân, 2 năm qua, toàn tỉnh Gia Lai đã hỗ trợ đất ở cho 370 hộ với diện tích 6,21 ha; hỗ trợ đất sản xuất cho 413 hộ với diện tích hơn 221 ha. Anh Kpa Gôn (làng Yit Tú, xã Ia Din, huyện Đức Cơ) được hỗ trợ đất sản xuất vui mừng cho biết: “Khi tôi lấy vợ, bố mẹ chỉ cho được một mảnh đất nhỏ làm nhà để ở tạm. Không có đất sản xuất nên hàng ngày phải đi làm thuê, làm mướn kiếm sống. Được Nhà nước hỗ trợ 0,8 ha đất, gia đình tôi đã chuyển ra khu đất mới làm nhà để ở và trồng cây điều để phát triển kinh tế. Trong thời gian cây điều còn nhỏ, tôi trồng xen lúa rẫy để có gạo ăn và trang trải cuộc sống”.
Bên cạnh việc hỗ trợ đất sản xuất, hợp phần hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề bằng hình thức chăn nuôi hoặc mua sắm nông cụ, máy móc cũng đã phát huy hiệu quả. Cụ thể, toàn tỉnh Gia Lai đã hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề bằng hình thức chăn nuôi cho 4.066 hộ, kinh phí hơn 68,8 tỷ đồng (hỗ trợ 3.614 con bò, 16 con trâu, 1.345 con dê, 889 con heo và sửa chữa 39 chuồng trại); hỗ trợ mua sắm nông cụ cho 395 hộ, với 351 máy móc, nông cụ các loại. Chị Kpa Xôl (làng Boong Nga, xã Ia O, huyện Chư Prông) cho biết: “Gia đình tôi có 1 ha cà phê nhưng không có máy bơm nên phải thuê. Vừa rồi, Nhà nước hỗ trợ 4 cuộn ống và gia đình mua thêm máy bơm để tưới cà phê. Cũng nhờ Nhà nước hỗ trợ 5,5 triệu đồng mà anh Siu Nhân (làng Sung O, xã Ia O, huyện Chư Prông) có vốn để mua 1 con bò cái sinh sản.
Cùng với đó, các địa phương đã triển khai hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 6.442 hộ (334 giếng nước, 85 bể nước, mua 5.784 bồn, 22 máy bơm, bắt nước máy cho 113 hộ); duy tu bảo dưỡng 220 công trình nước sinh hoạt, 11.660 hộ được hưởng lợi... với tổng kinh phí hơn 22,8 tỷ đồng.
Còn khó khăn trong hỗ trợ đất sản xuất
Qua khảo sát tình hình thực hiện Quyết định 755/QĐ-TTg trên địa bàn tỉnh Gia Lai cho thấy, việc triển khai các giải pháp hỗ trợ đất ở, đất sản xuất gặp một số khó khăn, vướng mắc. Ông Kpă Đô-Trưởng ban Dân tộc tỉnh Gia Lai, cho biết: Đối với đất sản xuất, khi xây dựng đề án, việc xác định diện tích đất sản xuất để thu hồi từ các công ty, nông-lâm trường chưa tốt. Do đó, đến khi triển khai thì không tìm được quỹ đất để giải quyết cho hộ nghèo do các công ty, nông-lâm trường không chịu giao đất, những diện tích đất được trả lại thì xa khu dân cư, cằn cỗi. Một số huyện như: Kông Chro, Kbang, Chư Pưh, Ia Grai khi được các công ty, nông-lâm trường trả đất lại để giao cho dân thì không chuyển mục đích sử dụng đất được bởi UBND tỉnh đã có Công văn 3153/UBND-NL ngày 8-7-2016 tạm dừng việc chuyển đổi đất rừng sang đất sản xuất theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Những diện tích đất dự kiến chuyển nhượng trong nhân dân, dòng họ để giải quyết cho hộ nghèo ở một số huyện như: Kbang, Đak Đoa, Phú Thiện, Chư Sê, Chư Prông cũng không thực hiện được do kinh phí hỗ trợ của Nhà nước quá thấp (16,5 triệu đồng/ha), trong khi giá đất ngoài thị trường quá cao.
Theo ông Hồ Văn Điềm-Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Trưởng ban Dân tộc HĐND tỉnh Gia Lai, chúng tôi đã đề xuất với Chính phủ điều chỉnh mức giao đất ở cho người dân tối đa không quá 200 m2, có chủ trương thu hồi phần diện tích cao su tái canh của các công ty ở các khu vực gần các thôn, làng đồng bào dân tộc thiểu số cho tỉnh quản lý và có chủ trương cho chuyển diện tích rừng nghèo sang đất nông nghiệp để tỉnh có quỹ đất hỗ trợ cho người dân. Còn các địa phương có diện tích rừng thì thực hiện việc giao khoán, trồng rừng cho các hộ thiếu đất sản xuất./.