Nâng cao nhận thức trong phòng, chống tác hại của thuốc lá

Trong những năm qua, tỷ lệ người hút thuốc lá và hút thuốc lá thụ động đang có xu hướng giảm cả ở môi trường trong nhà, nơi làm việc, trường học lẫn trên phương tiện công cộng.

Đánh giá trên được đưa ra sau hàng loạt cuộc điều tra, khảo sát về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành được thực hiện trong thời gian gần đây. Kết quả điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành thực hiện lần thứ hai tại Việt Nam cho thấy, trong 5 năm qua, tỷ lệ hút thuốc thụ động tại nhà giảm từ 73,1% xuống 60%; tại nơi làm việc giảm từ 56% xuống 42%; tại trường học giảm từ 22,3% xuống 16,15%; trên các phương tiện giao thông công cộng giảm từ 34,4% xuống 19,4%... Điều này cho thấy nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá cũng như ý thức tuân thủ các quy định trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã có những chuyển biến tích cực.
 
Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thời gian qua, Bộ Y tế, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tích cực phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức chính trị, xã hội, các tỉnh, thành phố triển khai nhiều hoạt động cụ thể. Các hoạt động phòng, chống tác hại thuốc lá được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương, đến nay hầu hết các tỉnh, thành phố thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá; nhiều cơ quan, đơn vị triển khai các hoạt động hưởng ứng Luật như đưa nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm; đưa quy định cấm hút thuốc nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị, đưa tiêu chí không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động... Nhiều tỉnh, thành phố đã có những sự kiện nổi bật thu hút sự tham gia của đông đảo người dân, như sự kiện thể thao không khói thuốc...
 
Tuy nhiên, công tác tuyên truyền phòng chống tác hại của thuốc lá còn gặp nhiều khó khăn. Theo điều tra, nghiên cứu tại 6 tỉnh (Hải Dương, Thái Bình, Khánh Hòa, Bình Định, Đồng Tháp và Bạc Liêu) của một nhóm tác giả thuộc Đại học Y tế công công, Hội Y tế công cộng Việt Nam cho thấy, hiện nay các cửa hàng và công ty sản xuất thuốc có khá nhiều cách để lách các quy định của pháp luật trong vấn đề này.
 
Con số nghiên cứu của các tác giả đã chỉ ra rằng, năm 2014, tỷ lệ điểm bán thuốc vi phạm quy định về trưng bày là 98,5%. Và đến năm 2015, con số này là 96,7%.
 
Nhiều khó khăn khác như, hiện nay tỷ lệ nam giới trưởng thành ở nước ta hút thuốc vẫn chiếm tỷ lệ cao; việc xử phạt hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc nơi công cộng còn chưa được triển khai đồng bộ... Bên cạnh thuốc lá điếu, các sản phẩm như shisha, thuốc lá điện tử đang được các nhà sản xuất quảng cáo bằng nhiều hình thức để thu hút và duy trì hành vi hút thuốc trong giới trẻ. Vì vậy, nâng cao nhận thức và hành động trong phòng, chống tác hại của thuốc lá vẫn là nhiệm vụ trọng tâm cần được đẩy mạnh trong thời gian tới.