Tiếp tục khẳng định không chia lại ruộng đất

Ngày 17/4, dù là ngày cuối cùng của Phiên họp thứ 17 nhưng hội trường Quốc hội vẫn “nóng” bởi nhiều đại biểu tham dự muốn có ý kiến đóng góp cho Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được trình tại kỳ họp thứ 5, QH khóa XIII. Đây có thể coi là dự án Luật phức tạp và thu hút nhiều quan tâm của người dân nhất.

Phải bồi thường ngang giá thị trường

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế (UBKT) của QH Nguyễn Văn Giàu, từ đầu tháng 2 đến nay, đã có gần 7 triệu lượt ý kiến người dân đóng góp vào Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), chủ yếu muốn làm rõ cơ chế thu hồi đất, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; định giá đất; chính sách thuế liên quan đến đất đai để đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý đất đai ngày càng hiệu quả hơn, phù hợp với cơ chế thị trường. Nhiều địa phương còn đề nghị thành lập cơ quan định giá đất độc lập với cơ quan quyết định thu hồi đất.

Nhiều nơi đề nghị sử dụng khái niệm “trưng mua” đất đai thay cho “thu hồi đất”. Vấn đề này, ông Giàu không tán thành và cho hay: Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu. Các tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng đất bởi đây là một loại tài sản và hàng hóa đặc biệt, nhưng không phải là quyền sở hữu; người sử dụng đất được chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, để thừa kế, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất... Tại điều 13, Luật trưng mua, trưng dụng tài sản đã quy định “Nhà nước trưng mua nhà và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân khi đất nước trong tình trạng chiến tranh hoặc trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng theo quy định của pháp luật về quốc phòng và pháp luật về tình trạng khẩn cấp”.

Phải bồi thường ngang giá thị trường

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế (UBKT) của QH Nguyễn Văn Giàu, từ đầu tháng 2 đến nay, đã có gần 7 triệu lượt ý kiến người dân đóng góp vào Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), chủ yếu muốn làm rõ cơ chế thu hồi đất, chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; định giá đất; chính sách thuế liên quan đến đất đai để đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý đất đai ngày càng hiệu quả hơn, phù hợp với cơ chế thị trường. Nhiều địa phương còn đề nghị thành lập cơ quan định giá đất độc lập với cơ quan quyết định thu hồi đất.

Nhiều nơi đề nghị sử dụng khái niệm “trưng mua” đất đai thay cho “thu hồi đất”. Vấn đề này, ông Giàu không tán thành và cho hay: Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu. Các tổ chức, cá nhân có quyền sử dụng đất bởi đây là một loại tài sản và hàng hóa đặc biệt, nhưng không phải là quyền sở hữu; người sử dụng đất được chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, để thừa kế, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất... Tại điều 13, Luật trưng mua, trưng dụng tài sản đã quy định “Nhà nước trưng mua nhà và tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân khi đất nước trong tình trạng chiến tranh hoặc trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng theo quy định của pháp luật về quốc phòng và pháp luật về tình trạng khẩn cấp”.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên UBTVQH cơ bản tán thành với việc tiếp tục quy định chế độ sở hữu toàn dân đối với đất đai vì cho rằng đất đai là thành quả do công sức khai phá, bồi đắp của các thế hệ người Việt Nam, là thành quả cách mạng của nhân dân ta. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH Phùng Quốc Hiển đề nghị cần làm rõ quyền của người sử dụng đất và quyền của Nhà nước với tư cách đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý đất đai.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang kiến nghị: Để khắc phục tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của các địa phương chưa nghiêm, dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) cần bổ sung quy định các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt các loại đất này theo hướng các dự án sử dụng đất lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng cần phải được cấp có thẩm quyền cho phép theo quy định của Chính phủ.

Ông Hiển cho rằng, suốt từ năm 1993, năm 2003 đến nay có một câu chuyện là quyền của Nhà nước thế nào, quyền của người sử dụng đất thế nào thì thấy rằng rõ ràng có những mâu thuẫn. Những mâu thuẫn này nếu không giải quyết sẽ tạo ra những bức xúc. “Chính phủ nên rà soát lại và làm rõ hơn các quyền của Nhà nước và quyền của người sử dụng đất gắn với mục đích của đất đai được giao. Nếu cứ đánh đồng thì rất khó và không giải quyết được vấn đề đặt ra hiện nay” - ông Hiển kiến nghị.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Phan Trung Lý cũng đồng tình kiến nghị này nhưng bổ sung thêm quy định rõ các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và các trường hợp khác.

Tỏ vẻ hài lòng với các ý kiến góp ý của các thành viên, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng khép lại phiên họp bằng yêu cầu: Các cơ quan soạn thảo và cơ quan hữu quan phải tiếp thu, chỉnh lý các ý kiến đã được thảo luận tại phiên họp để hoàn thiện sớm các dự thảo Luật trước khi trình QH.