Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 bùng nổ, cùng với đó là sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, Internet đã trở thành một phần thiết yếu trong đời sống của mỗi người dân, đóng góp vào sự phát triển chung của các lĩnh vực trong đời sống xã hội như: văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học công nghệ đặc biệt là góp phần thúc đẩy nền kinh tế đất nước phát triển. Internet cùng các thiết bị công nghệ đã giúp người dân tiếp cận nguồn thông tin nhanh hơn, kết nối mọi người gần nhau hơn, các giao dịch thanh toán, trao đổi, mua bán trên môi trường mạng được thực hiện nhiều hơn và đang trở thành xu thế cho tương lai, thay thế cho các phương thức mua bán, thanh toán truyền thống. Nắm bắt được thời cơ đó, các doanh nghiệp, cá nhân đã kịp thời tận dụng các thế mạnh của kinh doanh trực tuyến cùng với các hình thức kinh doanh thương mại điện tử đã giúp cho các doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh hiệu quả hơn, đóng góp vào sự phát triển của ngành thương mại điện tử nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung. Thương mại điện tử là một trong các lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, nơi các công nghệ tiên tiến được ứng dụng rộng rãi để tăng hiệu quả của kinh doanh, góp phần hiện đại hóa hệ thống phân phối, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước và xuất khẩu. Thị trường thương mại điện tử tại Việt Nam đang ngày càng phát triển với nhiều mô BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ Tuần 22/2023 Tài liệu tham khảo về chuyển đổi số 3 hình, chủ thể tham gia, các chuỗi cung ứng cũng đang dần thay đổi theo hướng hiện đại hơn khi có sự hỗ trợ từ số hóa và công nghệ thông tin. Nhằm thực hiện mục tiêu trở thành quốc gia có thị trường thương mại điện tử phát triển thuộc 3 nhóm nước dẫn đầu khu vực Đông Nam Á ngày 15/5/2020 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 645/QĐ-TTg Phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021 – 2025, đề ra mục tiêu đến năm 2025 có 55% dân số tham gia mua sắm trực tuyến, với giá trị mua hàng hóa và dịch vụ trực tuyến đạt trung bình 600 USD/người/năm; doanh thu từ thương mại điện tử tăng 25%/năm, đạt 35 tỷ USD, chiếm 10% so với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Trên cơ sở, hỗ trợ các hộ sản xuất nông nghiệp tham gia sàn thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số góp phần thực hiện thành công Chương trình Chuyển đổi số quốc gia Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Quyết định số 1034/QĐ-BTTTT ngày 21/7/2021 Phê duyệt Kế hoạch hỗ trợ đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn nhằm hỗ trợ đưa các hộ sản xuất nông nghiệp, hộ kinh doanh cá thể, hợp tác xã, tổ hợp tác đăng ký tham gia các sàn thương mại điện tử (TMĐT) để kết nối, quảng bá, giới thiệu sản phẩm, thêm các kênh phân phối mới, mở rộng thị trường trong nước và quốc tế; hỗ trợ hộ SXNN đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên các sàn TMĐT.

Chuyển đổi số góp phần thúc đẩy sản phẩm OCOP Thái Nguyên phát triển

Nhằm phát triển bền vững thị trường thương mại điện tử, thúc đẩy giao thương, năm 2023 tỉnh tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và thực hiện chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp, góp phần tăng tổng sản phẩm nông lâm nghiệp trong khu vực.

Đến nay, Thái Nguyên đã có 173 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên và được tiêu thụ trên các sàn thương mại điện tử. Chương trình OCOP đã tạo nên những tín hiệu tích cực, trở thành động lực để phát triển kinh tế vùng nông thôn.

Giá trị kinh tế của các sản phẩm được nâng lên từ 20% trở lên nhờ đạt tiêu chí OCOP, công nghệ số đã đưa các sản phẩm đến với người tiêu dùng một cách nhanh hơn nên doanh số bán hàng của các đơn vị tăng từ 20% - 50%, trong đó doanh thu bán hàng qua mạng và sàn giao dịch điện tử chiếm 30%; đặc biệt có sản phẩm tăng doanh số từ 70 - 100%;

Tỉnh đã có hơn 2.400 sản phẩm được cập nhật trên sàn giao dịch Thương mại điện tử tỉnh Thái Nguyên tại địa chỉ www.thainguyentrade.vn; đã đưa lên 2 sàn thương mại điện tử (Postmart, Vỏ sò) với 72 sản phẩm nông nghiệp, tổng số giao dịch trên 2 sàn đạt 1.545 giao dịch, đã có 128 sản phẩm được gắn nhãn thương hiệu OCOP trên sàn; phong trào livestream bán hàng nông sản đạt hiệu quả và ngày càng được nhân rộng, đặc biệt trong “Lễ hội Võ Nhai mùa na chín – Xúc tiến, kết nối tiêu thụ sản phẩm Na Võ Nhai và nông sản tỉnh Thái Nguyên năm 2023”.

Việc mở rộng tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên các sàn thương mại điện tử giúp xây dựng thương hiệu, quảng bá, giới thiệu và mở rộng thị trường cho các sản phẩm OCOP của Thái Nguyên ngày càng mạnh mẽ.

Thông qua hoạt động xúc tiến thương mại làm động lực và chuyển đổi số là nền tảng, Chương trình OCOP hướng tới mục tiêu phát triển hiệu quả và bền vững cho sản phẩm OCOP, đặc biệt thông qua kết nối với các kênh phân phối hiện đại, phù hợp với sự thay đổi về nhu cầu tiêu dùng và thị trường.

Các chủ thể OCOP chủ động áp dụng chuyển đổi số trong các giai đoạn sản xuất, chế biến và quảng bá sản phẩm như áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc kết hợp mã QR; giới thiệu sản phẩm thông qua mạng xã hội.

Từ kết quả đạt được cho thấy, chuyển đổi số đã giúp ngành nông nghiệp nói chung và các chủ thể sản xuất có khả năng quảng bá rộng rãi hơn, tăng doanh số bán hàng, mở rộng các kênh tiêu thụ, đạt mục tiêu đưa sản phẩm OCOP của địa phương vươn ra thị trường thế giới. 

Định hướng giai đoạn 2020 – 2025, tỉnh Thái Nguyên phấn đấu đến hết năm 2025 sẽ có trên 200 sản phẩm OCOP được xếp hạng từ 3 sao trở lên, có ít nhất 10 sản phẩm OCOP đạt hạng 5 sao cấp quốc gia.

Để đạt mục tiêu trên, tỉnh đã đưa ra các giải pháp đồng bộ, tập trung phát huy lợi thế các địa phương, hình thành và phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung, phát triển các sản phẩm đạt tiêu chuẩn: Vietgap; Organicl GlobalGap; GMP; ISO, HACCP…  tăng cường nguồn lực và xây dựng cơ chế hỗ trợ các chủ thể tham gia chu trình sản phẩm OCOP.

Bên cạnh đó, chú trọng truy suất nguồn gốc sản phẩm, cấp mã số vùng trồng, đảm bảo quy trình chất lượng để xuất khẩu, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, xây dựng hồ sơ bộ quản lý dữ liệu sản phẩm OCOP…

Đồng thời, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, tích cực tuyên truyền để nâng cao nhận thức về phát triển các sản phẩm OCOP gắn với chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn.