Bức xúc nạn giã cào
Giã cào trước đây vốn là nghề truyền thống của người dân các vùng bãi ngang, sử dụng thúng, thuyền nhỏ để đánh bắt ven bờ. Ở một số địa phương, hoạt động giã cào đã bị cấm tuyệt đối hoặc phải tuân thủ nghiêm ngặt những quy định về mắt lưới, thời gian và địa điểm để bảo đảm hệ sinh thái vùng gần bờ được phát triển.
Theo quy định, các tàu giã cào lớn chỉ được khai thác ở phạm vi cách bờ 24 hải lý trở ra. Thế nhưng, phớt lờ quy định này, nhiều tàu giã cào vẫn lén lút hoạt động trái tuyến, thậm chí chỉ cách bờ chưa đến 3 hải lý. Lý do dễ hiểu là khai thác xa bờ tốn nhiều nhiên liệu, “cào” gần bờ sẽ tận thu triệt để được nguồn lợi hải sản. Hoạt động sai tuyến này đã hủy hoại nghiêm trọng nguồn lợi thủy sản và hệ sinh thái ven bờ, nhất là vào mùa các loài vào vùng lộng để sinh sản.
Mặc dù đã được các lực lượng chức năng tuyên truyền, vận động, nhưng trên vùng biển Quảng Nam, nhiều tàu cá đánh bắt hải sản theo kiểu “tận diệt” bằng hình thức giã cào vẫn lén lút hoạt động. Phương thức đánh bắt này khiến các ngư dân hành nghề đánh bắt gần bờ rất bức xúc trước nguy cơ nguồn lợi thủy sản bị hủy diệt, ô nhiễm môi trường biển và hơn thế nữa, ngư lưới cụ của bà con cũng bị các tàu giã cào phá hủy, gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế.
Ngư dân Trần Sinh (phường Cửa Đại, thành phố Hội An) bức xúc nói: “Chúng tôi sống chủ yếu nhờ vào việc đánh bắt gần bờ. Tàu giã cào hoạt động theo kiểu “tận diệt” kéo rách lưới, làm hư neo các phương tiện của chúng tôi. Bên cạnh đó, tình trạng khai thác hải sản kiểu “tận diệt” của phương tiện giã cào đã làm ngư trường khai thác ngày càng cạn kiệt, ảnh hưởng đến sinh kế lâu dài của những người khai thác, nuôi trồng thủy sản gần bờ”.
Để hạn chế, tiến tới chấm dứt hoàn toàn hình thức đánh bắt thủy sản theo kiểu “tận diệt”, thời gian qua, Đồn Biên phòng Cửa Đại đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Trung tá Nguyễn Hoang, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Cửa Đại cho biết: “Trước thực trạng trên, Đồn Biên phòng Cửa Đại đã huy động lực lượng, bám tình hình trên biển để kịp thời nắm bắt thông tin, xây dựng phương án, triển khai các biện pháp đấu tranh, xử lý. Theo đó, đơn vị duy trì nghiêm công tác tuần tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ người, phương tiện ra vào, làm ăn trên biển. Chúng tôi thường xuyên kết hợp giữa tuần tra công khai với tuần tra bí mật, nắm chắc tình hình cả trên bờ lẫn trên biển và phối hợp với ngư dân ngăn chặn, vây bắt các tàu đánh bắt sai tuyến”.
Nỗ lực ngăn chặn
Tính từ đầu năm 2020 đến nay, Đồn Biên phòng Cửa Đại đã phát hiện, bắt giữ hàng chục phương tiện hành nghề khai thác bằng giã cào trái phép. Điển hình, cuối tháng 8-2020, lực lượng tuần tra, kiểm soát của Đồn Biên phòng Cửa Đại đã phát hiện, bắt giữ 4 phương tiện của ngư dân thành phố Đà Nẵng và huyện Duy Xuyên (tỉnh Quảng Nam). Tháng 9-2021, lực lượng tuần tra của Đồn Biên phòng Cửa Đại khi làm nhiệm vụ tại khu vực cách bờ biển Cửa Đại 3 hải lý, phát hiện 4 phương tiện của ngư dân thành phố Hội An đang sử dụng giã cào để khai thác hải sản trái phép. Khi phát hiện lực lượng chức năng, ngư dân trên 4 tàu cá này đã cắt lưới bỏ chạy nhưng đã bị tàu tuần tra của Đồn Biên phòng Cửa Đại truy đuổi, bắt giữ. Đơn vị đã lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính mỗi tàu cá 40 triệu đồng, đồng thời yêu cầu các chủ phương tiện viết cam kết không tái phạm.
Theo Thiếu tá Nguyễn Công Thuần, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa Đại, bên cạnh việc tăng cường xử lý các hoạt động đánh bắt “tận diệt”, sai tuyến, đơn vị cũng chú trọng tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân. Công tác truyền thông qua nhiều hình thức như qua hệ thống loa phát thanh, phát tờ rơi hoặc tuyên truyền trực tiếp cho ngư dân về các quy định về đánh bắt hải sản; vận động ngư dân chung tay bảo vệ nguồn lợi thủy sản gần bờ; tích cực tố giác các đối tượng vi phạm pháp luật.
Đồn Biên phòng Cửa Đại cũng thường xuyên phối hợp với chính quyền các xã, phường ven biển thuộc TP Hội An, huyện Duy Duyên tổ chức các đợt ra quân ngăn chặn hoạt động khai thác thủy sản trái phép bằng hình thức giã cào. Bên cạnh đó, đơn vị tham mưu, phối hợp với chính quyền địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm cải thiện đời sống cho ngư dân, xây dựng phương án giúp ngư dân chuyển đổi ngành nghề đánh bắt từ hình thức giã cào sang các hình thức khác ít làm ảnh hưởng đến môi trường sinh thái biển hơn.
