Tính tất yếu khách quan quy định vai trò, trách nhiệm nhà báo và báo chí cách mạng trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng

Báo chí cách mạng Việt Nam nói chung, nhà báo cách mạng nói riêng, có trọng trách to lớn trước quốc dân, đồng bào và toàn thể dân tộc; có vị thế, vai trò ngày càng tăng lên trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đặc biệt, có ý nghĩa xung kích, bút chiến trong cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ lẽ phải, niềm tin và chân lý. Đây là điểm nhấn mang tầm trí tuệ, tính nhân văn sâu sắc và là yêu cầu khách quan cần  nhận thức đầy đủ, sâu sắc và thực hiện tốt hơn nữa đối với nhà báo cách mạng, các cấp, các ngành và toàn xã hội trong bối cảnh mới.

Trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, làm báo và thúc đẩy sự phát triển của báo chí cách mạng đã khó, các nhà báo, cơ quan quản lý báo chí gặp vô vàn khó khăn, thách thức, nhưng chúng ta đã vượt qua và chiến thắng; chúng ta ngẩng cao đầu, đồng hành cùng dân tộc, góp phần rất quan trọng vào thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Ngày nay, trước tác động đa chiều của thời cuộc, đặc biệt là tác động của cuộc cách mạng công nghệ thông tin hiện đại, nhà báo, người làm báo và sự nghiệp báo chí cách mạng có nhiều thuận lợi, song gặp không ít khó khăn, thách thức, đáng kể là những tác động từ mặt trái của hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động với nhiều chiêu trò, mô thức, âm mưu, thủ đoạn mới rất tinh vi, thâm độc và xảo quyệt. Chưa bao giờ nhà báo, sự nghiệp báo chí cách mạng và người thụ hưởng các xuất bản phẩm báo chí lại phải đối mặt, đương đầu với nhiều khó khăn, thách thức trong lựa chọn phương thức đấu tranh để vượt lên chính mình, chiến thắng “thù trong, giặc ngoài”, tự khẳng định bản chất nhân cách để chiến thắng chính mình, bảo vệ lẽ phải, cái đúng, cái tốt trước sự bùng nổ thông tin và tác động đa chiều của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, cũng như tác động tiêu cực từ xã hội.

Chúng ta hiểu rõ rằng, làm báo, hoạt động báo chí cách mạng không chỉ có tâm, có tầm, tuân thủ nghiêm ngặt tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ tờ báo đã xác định theo quan điểm, lập trường của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, lương tâm, danh dự của nghề nghiệp mà còn phải thể hiện cho được tính đảng, tính chính trị - tư tưởng, tính chiến đấu và tính khoa học, cách mạng. Trong bối cảnh mới với nhiều điểm rất khác trước đây, nhà báo khi tác nghiệp, dù dưới bất cứ hình thức và thể loại nào, dù có nhiều thuận lợi về máy móc, phương tiện, trang thiết bị công nghệ thông tin, truyền thông nhưng thử thách lớn nhất lại thuộc về lương tâm, danh dự, trách nhiệm nhà báo đối với cây bút, công bố công trình, tác phẩm, áp lực hành nghề và sự tôn trọng bạn đọc. Viết thật, nhìn thẳng, nói đúng, đem thông điệp hay, truyền tải thông tin mới, cái tốt đến bạn đọc, các đối tượng cần giáo dục, cần tuyên truyền nhưng áp lực tự bảo vệ mình, bảo vệ lẽ phải, sự công tâm, chính trực, sự công bằng trước sự tấn công, lấn át của cái xấu, cái phản nhân văn là không nhỏ, chẳng dễ dàng, thậm chí, có lúc, có thời điểm cái tốt, cái đúng, cái nhân văn đã rõ ràng, nhưng nhà báo vẫn gặp hiểm nguy, sự đe dọa về tính mạng, sự bất an đối với gia đình, người thân. Để cái tốt lên ngôi, việc tử tế được khẳng định, được động viên, cỗ vũ phát huy giá trị, ý nghĩa nhưng cái xấu, các ác luôn rình rập, đe dọa, tấn công; không ít nhà báo tác nghiệp, hành nghề đã và đang sống trong lo toan, trăn trở bởi nhà báo cũng là con người, cũng có gia đình, người thân và phải lo cuộc sống đời thường như bao người khác.

 Mỗi nhà báo đều mong muốn hoàn thành nhiệm vụ, có tác phẩm hay, được xã hội thừa nhận, tôn vinh. Vì vậy, họ phải cố gắng lăn lộn trong thực tế, tác nghiệp một cách khẩn trương, hiệu quả để nắm bắt, hiểu rõ “đối tượng tác chiến”, nhu cầu tâm lý, sở thích, trình độ, vốn sống, phong tục tập quán của từng loại đối tượng tuyên truyền; thu thập tài liệu, suy tư, chọn lọc ý tứ để viết bài, nói chuyện, truyền đạt cho được ý tưởng, mục tiêu, yêu cầu, nội dung quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; qua đó, giúp người dân hiểu biết thêm về tình hình, nhiệm vụ, sống và làm việc theo hiến pháp, pháp luật. Nhờ đó, làm cho cái thiện, cái tốt lên ngôi, đơm hoa, kết trái. Dẫu vẫn biết công việc là rất khó khăn, bởi có khó khăn thì mới cần phải làm; cuộc sống, ngành nghề và xã hội đang cần, lương tâm và trách nhiệm nhà báo thôi thúc họ dấn thân, cố gắng nhưng ẩn sâu trong mỗi công trình, đằng sau tác phẩm là sự thẩm định, đánh giá, bình luận của cộng đồng xã hội, cư dân mạng. Ở đó, tốt, xấu, khen, chê có cả. Vì vậy, bài báo đã công bố rồi mà nghiệp vẫn còn đeo bám, nhà báo vẫn còn trăn trở, luôn phải “nhìn trước, ngó sau”, lắng nghe dư luận, lời bình phẩm, sự khen chê, luôn sống trong sự thấp thỏm, lo âu, sự cảnh giác, đề phòng, nhất là những bài viết có tính “nhạy cảm”, tuyên chiến với cái xấu, tiêu cực xã hội, vạch trần quan điểm sai trái, thù địch, phản động dẫu rằng bài viết, sản phẩm công bố đã cõng trên mình các bút danh khác nhau. Mỗi bài viết “trình làng”, đến với bạn đọc, ngoài sự thẩm định, đánh giá của họ, nhà báo còn phải lắng nghe và đề phòng sự phản pháo, đe dọa của các đối tượng xấu, các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, kẻ xấu giấu mặt, ẩn nấp trong bóng tối với nhiều chiêu trò tấn công, đe dọa, khủng bố. Sự thật này là khách quan, không dễ dàng đối với nhà báo khi tác nghiệp, hành nghề và cả khi trở về cuộc sống sinh hoạt đời thường.

Danh dự và trách nhiệm nhà báo luôn nhắc nhở rằng, họ từ nhân dân mà ra, là con em của nhân dân, được đào tạo bài bản; đi nhiều, biết nhiều, làm việc và sống vì nghề, vì trách nhiệm trước Đảng, vì nước vì dân, vì lương tâm, danh dự của người cầm bút. Đó là mệnh lệnh của cuộc sống, là tiếng gọi từ trái tim đến với trái tim. Nhà báo cách mạng, trong bất luận điều kiện hoàn cảnh nào cũng phải giữ mình, dung dưỡng cho lòng trong, tâm sáng, bút sắc, tuệ anh minh; không cho phép mình nói, viết những điều trái với lương tâm, danh dự, không chiều theo ý muốn, sở thích của một số người, không vì tiền mà bẻ cong ngòi bút, lừa dối lương tâm, làm tổn hại niềm tin, sự yêu mến của nhân dân đối với nhà báo.

Chúng ta hiểu sâu sắc rằng, đối với người dân lao động, chân lý luôn luôn là cụ thể, họ chỉ làm được những việc mà họ hiểu biết và có thể làm được. Vì thế, cách tiếp cận, viết bài, đưa tin, truyền ảnh không đúng, không trúng, không phù hợp, không hấp dẫn đối tượng cần tác động, tuyên truyền thì chẳng những lao động của nhà báo không được khẳng định giá trị, thậm chí là uổng công, vô ích, tốn giấy mực, lãng phí tiền của, thời gian, công sức mà ngược lại còn bị người dân phản ứng, gây tác động tiêu cực trong xã hội, làm nản lòng nhà báo, làm hoen ố nghề nghiệp quang vinh. Điều đó là không thể chấp nhận, lương tâm nhà báo cách mạng không cho phép làm như thế.

 Đối với các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động, đấu tranh vạch trần thói hư, tật xấu, âm mưu, thủ đoạn chống phá và tội ác của chúng, đương nhiên là rất cần thiết, rất cấp bách nhưng chúng ta cũng ý thức rằng nhà báo phải đối mặt với một thực tế vô cùng khắc nghiệt: các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động sẽ căm phẫn, tìm cách trả đũa, báo thù, triệt hạ nhà báo. Sự phản pháo, đáp lại thường xuyên bằng sự ném đá, đe dọa nhà báo rất nguy hiểm, thậm chí có cả sự khủng bố tinh thần. Cho nên, dù tiếp cận bằng cách nào, thể hiện quan điểm, lập trường ra sao, yêu cầu khách quan đối với các nhà báo và tất cả những người cầm bút, làm công tác giáo dục, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước là luôn kiên định, vững vàng, khó khăn không lùi bước. Càng khó khăn, thử thách, nhà báo càng phải vững bước tiến lên. Đối sách ứng xử, thích nghi với bối cảnh mới là xem xét lại thật kỹ, thật nghiêm túc phương châm: “Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết như thế nào cho hiệu quả, thực hiện tốt tư tưởng chỉ đạo: mỗi tác phẩm, mỗi công trình của nhà báo phải hướng đến kết quả “được việc, được người, được quan hệ”; bài viết được bạn đọc đón nhận vì nó có ích lợi cho họ; dể hiểu, dễ làm, có sức thuyết phục cao, bảo vệ được lẽ phải, chính nghĩa, động viên người đọc tiến lên; bản thân nhà báo tự bảo vệ được phẩm giá của mình. Đây là một trong những yêu cầu khách quan đối với nhà báo cách mạng hiện nay; là sự chuẩn bị tâm thế “chiến đấu” trong thời bình một cách khôn ngoan, sáng tạo và hiệu quả nhất.

Suy ngẫm và sáng tạo tác phẩm của nhà báo là công việc hằng ngày của nhà báo; suốt đời người, nhà báo cần cầu thị học hỏi nhân dân và đồng nghiệp, để tâm lắng nghe ý kiến đóng góp của nhân dân, của đồng nghiệp, lắng nghe thông tin ngược, nhiều chiều; sự phản pháo của kẻ thù để rút kinh nghiệm, có sự điều chỉnh cách tiếp cận, nội dung bài viết cho phù hợp. Nhà báo cũng cần đi nhiều nơi, đến những điểm nóng, có tiếng nói ủng hộ, tuyên truyền cách làm đúng, phổ biến, nhân rộng những điển hình tiên tiến, những tấm gương người tốt, việc tốt, những việc làm tử tế, đúc kết, khái quát những bài học kinh nghiệm để phổ biến rộng rãi trong xã hội, trong nhân dân để họ biết, cùng học tập, làm theo, gây ảnh hưởng tốt cho cách mạng. Đồng thời, giúp các tổ chức đảng và chính quyền sở tại đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống những biểu hiện tiêu cực xã hội, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ với quyền uy và sức mạnh riêng vốn có của nghiệp vụ báo chí cách mạng.  Báo chí cùng với các lực lượng công an, chấp pháp vạch mặt cái ác, cái xấu đang ẩn náu, lẩn trốn, có thể gây tác động xấu đến dư luận xã hội, đưa nó ra ánh sáng, góp phần làm lành mạnh cuộc sống; không để xảy ra điểm nóng, bất ổn với sự xuất hiện các tình huống bất ngờ. Ngày nay, làm được như thế danh xưng nhà báo ngời sáng biết bao, nhà báo cách mạng được tôn vinh, trận trọng là nhà báo chiến sĩ - dũng sĩ.

Đó là sự chuẩn bị tâm thế tốt nhất để nhà báo xung kích đi đầu trong cuộc đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị, phản động. Đây là những đối tượng “cao thủ, hảo hán”, luôn đòi hỏi nhà báo phải có dũng khí cách mạng, “bút sắc, lòng trong, tâm sáng”, thật sự là chiến sĩ - dũng sĩ, biết cầm bút và biết cầm súng chiến đấu. Cùng với đó, nhà báo phải biết đứng trên vai của “những người khổng lồ”, phải đọc nhiều, hiểu sâu, uyên thâm chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, gương mẫu thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước..., có như vậy, nhà báo mới đủ sức vạch trần bản chất sai trái, phản động, “giả nhân giả nghĩa” của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động, hại dân hại nước. Đây cũng là một thực tế khách quan đòi hỏi nhà báo phải được đào tạo cơ bản, chuyên sâu, luôn được bồi dưỡng, tập huấn, bám sát thực tế và được bảo vệ, tôn vinh, có chế độ bảo đảm tốt nhất. Hơn thế nữa, nhà báo cần phải có thời gian dung dưỡng tinh thần, tĩnh tâm nghiên cứu, đọc sách, hăng hái thâm nhập thực tế, tắm mình trong thực tiễn công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Điều này không hề dễ dàng đối với nhà báo trong thời buổi “cơm áo gạo tiền” chẳng “đùa với khách thơ”. Tuy nhiên, một nhà báo có cái tâm, cái đức và ý chí quyết tâm, nghị lực, sự mẫn cán sẽ giúp họ làm được, làm tốt; xã hội sẽ ghi nhận, nhân dân luôn tôn vinh, danh dự nhà báo còn sáng mãi.

So với trước đây, thời nay nhà báo được đào tạo rất cơ bản, chính quy, có học vị, chức danh nên có nhiều nhà báo tài giỏi, văn hay chữ tốt, tay nghề cao, công nghệ giỏi, tác nghiệp nhanh, nhưng cần nghĩ thông, nhìn thoáng hơn rằng “điều chúng ta biết chỉ là một giọt nước, điều chúng ta chưa biết là cả đại dương”; ta chỉ là bé nhỏ còn nhân dân ta thật là vĩ đại, họ có trăm tay nghìn mắt, luôn có nhiều ý kiến thông minh, sắc sảo có thể giúp các nhà báo hoàn thành tốt hơn công việc của mình, tiến bộ hơn và chính họ bảo vệ nhà báo, bảo vệ lẽ phải, chân lý, công lý và đạo lý. Vì vậy, nhà báo muốn có bài viết hay, công trình tốt, hấp dẫn, thuyết phục, làm “bia đá để đời”, tấm gương có giá trị thì nên vì nghề, vì người mà toàn tâm, toàn ý, gắn bó mật thiết với nhân dân, cùng nhân dân, quan sát và tạo nên các giá trị; khi cần thiết thì hỏi nhân dân nên ứng xử như thế nào, viết về cái gì là cần thiết, có ích lợi, nhân dân sẽ bày cách, chỉ cho nhà báo những điều cần viết. Muốn xem chất lượng bài viết của mình có tốt hay không, có phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của nhân dân hay không, nhà báo hãy xem số lượng “like”, bình luận, chia sẻ bài viết của mình trên mạng là biết rõ sức sống, sự lan tỏa, tầm ảnh hưởng của bài báo, mức độ ghi nhận công sức, kết qua lao động, từ đó mà cân chỉnh, uốn nắn cách viết, bài viết cho phù hợp hơn, chất lượng tốt hơn.

Sự tham gia của quần chúng nhân dân, của bạn đọc, người xem truyền hình, đọc tin và ý kiến của họ giúp báo chí cách mạng luôn đổi mới, có sức sống sáng tạo, thực sự trở thành diễn đàn sinh hoạt dân chủ, thu hút sự quan tâm chăm lo của toàn xã hội, hiệu quả “xây” và “chống” tốt hơn. Nhờ đó, báo chí cách mạng ngày càng thân thiết, gắn bó máu thịt với nhân dân, có ích lợi cho cách mạng, trở thành món ăn tinh thần nuôi dưỡng, bồi bổ và làm phong phú hơn, giầu có hơn đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân; góp phần cùng “binh chủng tư tưởng - văn hoá” của Đảng, làm tốt vai trò, chức năng của mình: chủ động, tích cực tham gia cuộc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Qua đó, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, sớm đưa Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao.

Rõ ràng là, hoạt động báo chí không phải là mục đích tự thân của riêng nhà báo mà là yêu cầu nhiệm vụ cách mạng, vì mục tiêu đấu tranh bảo vệ lẽ phải, bảo vệ chân lý, bảo vệ nền độc lập dân tộc, cuộc sống hòa bình, tự do, ấm no, hạnh phúc của nhân dân. Trước đây cũng như hiện nay, hoạt động báo chí và việc làm của nhà báo cách mạng là một trong những phương thức hiệu quả nhất để truyền bá sâu rộng sự ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong quần chúng nhân dân; nâng cao trình độ nhận thức, hiểu biết cho nhân dân; thực hiện mục tiêu, lý tưởng cách mạng: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Vì vậy, mỗi nhà báo cần phải quán triệt sâu sắc và quyết tâm thực hiện tốt tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ của báo chí cách mạng; chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong điều kiện hội nhập quốc tế, phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và đấu tranh phê phán các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong bối cảnh mới rất phức tạp hiện nay.

Tính tất yếu khách quan của báo chí cách mạng cần được nhận thức đầy đủ, sâu sắc và thực hiện nghiêm túc, trong bất luận điều kiện, hoàn cảnh nào, nhà báo và báo chí cách mạng Việt Nam đều phải phản ánh đúng sự thật, không được để lẽ phải bị xuyên tạc, chân lý bị bẻ cong; nghĩa là sự vật, hiện tượng trong đời sống xã hội, trong thế giới khách quan như thế nào thì phản ánh đúng như nó vốn có; tuyệt đối không được thêu dệt, nói sai sự thật; “không vì yêu mà nói tốt, ghét thì nói xấu”, không được phép “thích thì tô hồng, không thích thì bôi đen”. Đó là phương sách tốt nhất, hữu dụng nhất để không mắc sai lầm, không ngả nghiêng, dao động, bị mua chuộc, bị cám dỗ; không đi theo vết xe đổ của những kẻ cơ hội chính trị, bất mãn với chế độ, có quan điểm sai trái, lệch lạc, đối lập với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Đó là điều chắc chắn nhất để nhà báo đứng vững trên trận tuyến đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chân lý, đạo lý và lẽ phải.

Điều tối kỵ đối với nhà báo cách mạng là nói, viết, phản ánh sai sự thật, không đúng bản chất khoa học, cách mạng, giá trị và ý nghĩa của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phòng, tránh sai lầm ấy và luôn nói đúng, viết đúng, phản ánh đúng sự thật, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chân lý, lẽ phải thì nhất thiết nhà báo phải “xuất phát từ hiện thực khách quan; tôn trọng quy luật khách quan”; phải đứng vững trên nền móng thực tiễn cuộc sống, có phương pháp biện chứng khoa học để thu lượm tài liệu, phân tích, gạn lọc, kiểm tra thông tin thật nghiêm túc, tỷ mỉ sao cho thật chắc chắn, chính xác thì mới phát tin, truyền tin. Nếu nhà báo chưa chuẩn bị kỹ tâm thế thì chưa “ra trận”, chưa điều tra, chưa nghiên cứu kỹ lưỡng, chưa biết rõ tường tận bản chất sự việc thì không nói, không viết bài và công bố tác phẩm.

Giá trị thuyết phục, sự hấp dẫn của bài nói, bài viết trước hết thể hiện ở việc viết và nói, phản ánh đúng bản chất sự vật, lập trường, quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; không tô hồng, bôi đen, không “thêu dệt, bịa ra” những điều phi lý, huyễn hoặc, phi thực tế. Về điều này, nhà báo cần suy ngẫm ý tứ sâu sắc lời răn dạy của ông cha ta: “lời nói gói vàng”, “lời nói đọi máu”. Thực tế chỉ ra rằng, lời nói, bài viết, bản tin, phản ánh sai sự thật khi đã tung lên mặt báo thì sẽ không thu lại được và nó sẽ gây tác hại rất lớn đối với xã hội, thậm chí có thể giết chết một con người, làm tan rã một tập thể, gây rối loạn một gia đình, dòng họ; xung đột xã hội và có thể xảy ra xung đột, chiến tranh, v.v. và như thế, vô tình, nhà báo đã trượt sang phía đối phương, trở thành đối tượng bị các thế lực thù địch lợi dụng.

Trau chuốt, rèn rũa ngòi bút để viết ngắn gọn, rõ ràng, thiết thực, đấu tranh chống quan điểm sai trái hiệu quả là một yêu cầu khách quan, vừa là tiêu chí đánh giá phẩm chất, năng lực, tài, đức của nhà báo. Chúng ta đều rõ rằng, nói, viết ngắn gọn không có nghĩa là cộc lốc, cụt ý, thô thiển mà là ý tứ phải rõ ràng, mạch lạc, cô đọng, không tràn lan; phải có đầu, có đuôi; đúng và đủ nội dung, chắc chắn, nhiều hàm ý sâu sắc, không thừa, không thiếu chữ, phù hợp đối tượng người tiếp nhận, thụ hưởng, tức là mọi vấn đề trình bầy phải có luận đề, luận điểm, luận cứ và luận chứng rõ ràng. Vì thế, trước khi nói, viết về một vấn đề nào đó, đặc biệt là đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhà báo phải am hiểu tường tận nội dung và làm chủ vấn đề cần trình bày; thận trọng sắp xếp luận điểm, sự kiện, con số sao cho hợp lý, thật lôgíc, thống nhất, có sự thuyết phục. Muốn vậy, nhà báo ngoài việc am hiểu sâu sắc nội dung vấn đề cần viết, cần nói thì nhất thiết phải có đề cương rõ ràng, ý tứ phải mạch lạc, tài liệu phải đầy đủ, tâm thế phải sáng trong, vững vàng. Đó là cách tốt nhất để phòng tránh “bệnh” viết dài, khoe chữ, ba hoa, sáo rỗng; nội dung “nhạt thếch”, tránh nguy cơ chệch hướng, lạc đường.

Nói và viết trong sáng, giản dị, ngắn gọn, dễ hiểu là một trong những đặc trưng nổi bật của phong cách báo chí cách mạng mà mỗi nhà báo cần rèn dũa, chiếm lĩnh. Muốn bài nói, bài viết, bài đấu tranh có sức thuyết phục, lan tỏa, đi vào lòng người, được nhân dân đón nhận, nhà báo cần quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo và phương hướng hành động của báo chí cách mạng, nhất là trong bối cảnh tràn ngập thông tin mạng hiện nay.

Cùng với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ thông tin, báo chí cách mạng nước ta đang đứng trước cơ hội phát triển mới, nhiều tờ báo đa phương tiện, đa tiện ích, luôn là kênh thông tin nhanh, nhạy, tác động sâu rộng và thường xuyên vào ý thức con người, góp phần quan trọng vào việc triển khai, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, tăng cường sự thống nhất về tư tưởng, chính trị trong Đảng, sự đồng thuận xã hội, là “vũ khí tinh thần sắc bén”, đã và đang phát huy tốt vai trò, tác dụng trong phát triển kinh tế - xã hội; đấu tranh phòng, chống “diễn biến hoà bình”; góp phần giữ gìn, ổn định chính trị, tật tự an toàn xã hội; đảm bảo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình đổi mới, hội nhập quốc tế. Với tinh thần đổi mới để phát triển sáng tạo vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, báo chí cách mạng Việt Nam đang cùng “binh chủng” văn hóa - tư tưởng của Đảng phát huy truyền thống tốt đẹp của mình, phấn đấu hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó; luôn bảo đảm tính đảng, tính chính trị, tính chiến đấu, tính nhân dân, tính chân thực, đa dạng và hấp dẫn của báo chí cách mạng Việt Nam. 

Để thực hiện tốt vai trò xung kích đi đầu trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, nhà báo cần phải thấm nhuần sâu sắc sự cần thiết phải bảo vệ những nội dung nào trong nền tảng tư tưởng của Đảng; có bút pháp, hình thức gì để đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch hiệu quả.

Trước hết, nhà báo cần hiểu rõ nội dung bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ những giá trị cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, đó là: (1) Bảo vệ phép biện chứng duy vật mác xít, tập trung bảo vệ hai nguyên lý, ba quy luật, sáu cặp phạm trù…; (2) Bảo vệ giá trị khoa học và cách mạng của quan niệm duy vật về lịch sử. Đó là học thuyết về hình thái kinh tế - xã hội, về giai cấp và đấu tranh giai cấp, về nhà nước và cách mạng xã hội, về vai trò của quần chúng nhân dân và cá nhân trong lịch sử, v.v.; (3) Bảo vệ học thuyết giá trị thặng dư - hòn đá tảng của học thuyết kinh tế của C. Mác; (4) Bảo vệ học thuyết nhân văn vì sự phát triển toàn diện của con người và xã hội loài người. Từ các nội dung căn cốt trên, nhà báo cần khẳng định cho được chủ nghĩa Mác - Lênin là học thuyết duy nhất từ trước đến nay bàn về mục tiêu, con đường, lực lượng, biện pháp đấu tranh xóa bỏ áp bức, bóc lột bất công; giải phóng con người, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng dân tộc…

Thứ hai, nhà báo cần nhận thức đầy đủ, chính xác những giá trị cốt lõi của Tư tưởng Hồ Chí Minh trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Đó là: (1) Bảo vệ tư tưởng về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; (2) Về sức mạnh của Nhân dân, của khối đại đoàn kết dân tộc; (3) Về quyền làm chủ của Nhân dân, xây dựng Nhà nước của dân, do dân và vì dân; (4) Về phát triển kinh tế và văn hóa; không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho Nhân dân; (5) Về đạo đức cách mạng; (6) Về xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, về chăm lo bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau; (7) Về xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng; (8) Về xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; cán bộ, đảng viên là “người đầy tớ” thật trung thành của nhân dân, v.v..

Đó là hai nội dung “xây” và “chống” mà Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22-10-2018 của Bộ Chính trị về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới đã chỉ ra. Trong đó, cần chú ý: Khi bảo vệ và đấu tranh phải kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”; “xây” là cơ bản, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả.

Trong khi bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhà báo phải tỉnh táo nhận diện chính xác cấp độ, tác hại những quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, phản động, những người có quan điểm đối lập với Đảng, Nhà nước và nhân dân ta để viết bài đấu tranh cho thấu tình đạt lý. Đồng thời, phải mạnh dạn đề xuất, gợi ý bổ sung, phát triển những quan điểm mới của học thuyết này, làm cho nó phù hợp với thực tiễn công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Việc tham mưu, tư vấn về việc bổ sung ấy là rất cần thiết; góp phần làm cho chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tăng thêm sức sống mới, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh mới trong bối cảnh mới hiện nay./.

-------------------------------------

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. PGS, TS. Đào Duy Quát, GS, TS. Đỗ Quang Hưng, PGS, TS. Vũ Duy Thông: Tổng quan về lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam (1925-2010), Nxb CTQG, Hà Nội, 2010.

2. GS,TS. Tạ Ngọc Tấn: Báo chí, truyền thông hiện đại: Thực tiễn - Vấn đề - Nhận định, Nxb CTQGST, Hà Nội, 2020.

3. PGS, TS, Nguyễn Thế Kỷ: Báo chí, truyền thông Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn, Nxb Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2020.