Ðược đầu tư công trình thủy lợi, nông dân xã Xá Nhè cải tạo nương bạc màu thành ruộng bậc thang để sản xuất lúa ruộng, tăng năng suất và sản lượng.
Ông Lờ A Tráng, Chủ tịch UBND xã Xá Nhè giải thích những nguyên nhân đói nghèo đó là: Nhận thức hiểu biết của người dân còn hạn chế, đa số hộ sản xuất mang tính tự cung, tự cấp; chưa tập trung thời gian cho lao động, tích cực mở rộng phát triển cây trồng, vật nuôi, sợ rủi ro. Cũng do thiếu hiểu biết, thích hưởng thụ nên một bộ phận thanh niên mắc nghiện các chất ma túy, lây nhiễm HIV/AIDS. Số này không tham gia lao động sản xuất nhưng lại tiêu tốn tiền, hàng hóa của gia đình. Một số khác thích làm giàu nhanh, không tốn công sức, thời gian nên vi phạm pháp luật, buôn bán ma túy, lừa đảo (mua bán phụ nữ, trẻ em), trộm cắp tài sản công dân (trâu, bò), khai thác lâm sản trái phép... Toàn xã hiện có 104 người nghiện các chất ma túy; 36 người tù tha về, một số khác bị lây nhiễm HIV/AIDS... làm ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống thu nhập trong mỗi gia đình, gây phức tạp về an ninh trật tự của địa phương. Mặt khác, hộ nghèo được hưởng nhiều chế độ, chính sách hỗ trợ nên tâm lý trông chờ ỷ lại không muốn thoát nghèo. Thực tế trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo nhanh bền vững ở Xá Nhè. Và đây cũng là nguyên nhân làm cho Xá Nhè chỉ cách trung tâm huyện 15km, 10/15 thôn bản được đầu tư bê tông đường giao thông nông thôn nội bản, nhiều thôn bản nằm cạnh đường giao thông lớn thuận tiện đi lại lưu thông hàng hóa; đa số các bản được đầu tư xây dựng công trình thủy lợi phục vụ sản xuất nông nghiệp bền vững; tuy nhiên, hiện nay xã Xá Nhè mới đạt 6/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Nhiều tiêu chí còn lại rất khó đạt theo kế hoạch; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của xã còn quá cao (trên 84,3%), đời sống người dân còn khó khăn.
Mặc dù vậy, theo ông Lờ A Tráng, xã Xá Nhè cũng có thuận lợi: Người dân tích cực đẩy mạnh khai hoang, phục hóa cải tạo đất nương bạc màu thành ruộng bậc thang để sản xuất lúa ruộng cho năng suất ổn định, canh tác bền vững. Xã đang được đầu tư xây dựng mở đường lên 2 hang động: Xá Nhè, Khó Chua La, xây dựng mặt bằng cho chợ phiên họp tại địa điểm mới trong thời gian tới. Ðây là điều kiện thu hút du khách đến tham quan, mua sắm, trao đổi hàng hóa, người dân có thêm việc làm thu nhập. Trụ sở UBND xã đang được thi công, một số điểm trường, trường học được đầu tư hỗ trợ của Nhà nước và các nhà hảo tâm, xây dựng cơ sở vật chất, tặng quà hàng hóa, học bổng giúp đỡ một phần động viên giáo viên và học sinh yêu trường mến lớp, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo.
Chung tay giữa cấp ủy, chính quyền các cấp, các tổ chức đoàn thể và người dân tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn, khai thác tiềm năng thế mạnh địa phương; tranh thủ các nguồn lực; tăng cường tuyên truyền vận động người dân nâng cao nhận thức hiểu biết làm chủ trong phát triển kinh tế để thoát giảm nhanh hộ nghèo; hi vọng Xá Nhè sẽ vươn lên giảm nghèo bền vững./.
