Yên Bái là một tỉnh miền núi, nằm ở khu vực chuyển tiếp giữa miền Tây Bắc và Trung du Bắc Bộ, có số lượng dân cư hơn 700 nghìn người với 30 dân tộc anh em. Với đặc điểm dân cư sống trải rộng khắp trong tỉnh, công tác điều tra vì vậy cũng gặp nhiều khó khăn. Sau khi làm việc với Sở TT&TT Yên Bái, đoàn công tác đã đi tới một số thôn xã của huyện Yên Bình để tìm hiểu tình hình công tác điều tra tại địa phương.
Tới Yên Bình, đoàn công tác đã làm việc với lãnh đạo huyện. Tại đây, Phó Chủ tịch huyện Yên Bình, ông Nguyễn Hữu Giang cho biết: huyện Yên Bình có 24 xã và 2 thị trấn thì 19 xã đã hoàn thành điều tra xong, 2 xã đã hoàn thành được 50%, các xã còn lại cũng đang tiến hành điều tra, tuy nhiên tiến độ có chậm hơn. Huyện cũng đã cử các cán bộ xuống giúp đỡ và tiến hành điều tra để thực hiện đúng với tiến độ mà Sở và Bộ Thông tin và Truyền thông đã đề ra.
Phó Chủ tịch huyện cho biết, người dân ở đây tỏ ra rất ủng hộ, cung cấp đầy đủ thông tin và không né tránh hay cản trở công việc của cán bộ điều tra, vì vậy công việc điều tra ở huyện tiến hành rất suôn sẻ và thuận lợi, tới ngày 20/6 này huyện sẽ hoàn thành cuộc điều tra và nộp số liệu lên Ban chỉ đạo của tỉnh. Ông cho biết, tỉ lệ sai sót là không lớn, huyện sẽ cử cán bộ xác minh và điều tra lại để kết quả đạt chính xác. Một số khó khăn trong công tác điều tra đó là huyện chưa nhận được kinh phí để chuyển tới cho điều tra ở xã và thôn. Việc một số xã do đường xá xa xôi, đi lại gặp khó khăn nên chưa điều tra dứt điểm được. Được biết, huyện có một xã cách trung tâm của huyện 100 km, đường đi lại khó khăn, có nơi không vào được bằng ôtô hay xe máy mà phải đi bộ hàng giờ đồng hồ.
Đoàn công tác tiếp tục xuống xã Đại Đồng, huyện Yên Bình để tìm hiểu tình hình công tác điều tra. Xã Đại Đồng gồm có 11 thôn, trình độ dân trí ở đây không đồng đều, có thôn 100% là dân tộc Cao Lan nên công tác điều tra ở đây gặp rất nhiều khó khăn. Tới Thôn Cây Thọ, xã Đại Đồng, đoàn công tác đã đi theo trưởng thôn Lương Minh Tiến để tới một số hộ gia đình được điều tra.
Quá trình đi tìm hiểu thực tế tại một số hộ cho thấy, hầu hết các gia đình ở đây đều có tivi và điện thoại, điện thoại di động được sử dụng nhiều. Điều đặc biệt ở đây là hầu như nhà nào cũng có một cái chảo để xem truyền hình. Khi được hỏi thì ai cũng không biết được đây là chảo này nguồn gốc ở đâu sản xuất, “chỉ cần biết là có thể xem được nhiều phim, nhiều chương trình là thích lắm rồi”. Vào gia đình anh Phạm Đình Lương, 53 tuổi, nhà có 4 người thì có 2 điện thoại di động của con trai và con dâu, một máy điện thoại cố định dùng chung cho cả nhà, một tivi, không có máy tính, internet hay đài thu thanh. Hay như gia đình chị Trương Thị Thủy 35 tuổi, nhà có 4 người thì cũng có 2 người đang dùng di động, có một điện thoại cố định, một tivi, một ăngten chảo nhưng “không biết bắt được bao nhiêu kênh” và một máy tính chưa nối mạng internet. Khi được hỏi tại sao nhà có máy tính rồi sao lại không nối mạng internet, chị Thủy đã tâm sự “Chúng tôi không biết gì về mạng internet nên rất thiệt thòi, vì vậy muốn được nối mạng để con cái được học tập và tìm hiểu nhưng khổ nỗi mạng lại chưa vào tới thôn để gia đình có thể nối mạng”. Chị cũng bày tỏ mong muốn thông qua cuộc điều tra này mạng có thể được kéo vào thôn để gia đình chị có thể được nối mạng internet. Khi tới một hộ gia đình khác cũng ở thôn Cây Thọ là gia đình bác Trương Thị Nụ. Khi được hỏi bác trả lời chưa biết gì về cuộc điều tra này, tuy nhiên bác cũng nhiệt tình cung cấp thông tin điều tra: nhà có 1 tivi, một điện thoại di động và 1 máy điện thoại cố định “nhưng lúc nghe được lúc không”.
Trên đường đi đoàn công tác có vào tìm hiểu điểm bưu điện xã Đại đồng. Mặc dù là một điểm bưu điện văn hóa xã nhưng điều ngạc nhiên là chỉ có duy nhất một cabin điện thoại, cũng không có máy tính. Lí giải cho chúng tôi, chị Nguyễn Thị Thắm làm việc tại bưu điện xã cho biết, giờ bà con dùng điện thoại di động nhiều rồi nên rất ít khi ra bưu điện xã gọi điện nữa. Một tháng chỉ còn 20 đến 30 lượt ra gọi, chủ yếu bà con tới để đọc báo, đọc truyện hoặc đến gửi bưu phẩm, bưu kiện hoặc các dịch vụ bưu chính khác.
Quay trở về làm việc với lãnh đạo Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Yên Bái, Lãnh đạo Sở cũng cho biết là sáng nay (17/6) huyện Trấn Yên đã gửi toàn bộ hồ sơ đã hoàn thành của huyện lên Sở. Tại đây, Giám đốc Sở TT&TT Yên Bái đã cho biết, Sở rất đồng tình với công tác điều tra này của Bộ. Sở đã tiến hành thực hiện điều tra khẩn trương và nhanh chóng, đạt kết qủa cao theo yêu cầu của Bộ đề ra. Phiếu số 01, 02, 03 đã đạt được 100%, phiếu số 04 chưa hoàn thành hết nhưng cũng đã đạt được 92%. Thống kê sẽ có tác dụng đánh giá về cơ sở hạ tầng và thực trạng thông tin và truyền thông của tỉnh, đồng thời sẽ sử dụng số liệu vào công tác quy hoạch bưu chính-viễn thông, CNTT, báo chí, xuất bản. Tuy nhiên, trình độ dân trí, đường xá đi lại ở các thôn bản còn hạn chế nên công tác điều tra còn gặp nhiều khó khăn và dẫn tới số liệu cũng chưa thể chính xác một cách tuyệt đối. Về vấn đề kinh phí cấp cho huyện, xã, thôn khi được hỏi ông cũng cho biết là Sở dự tính về công sẽ trả 20.000/1 công cho các cán bộ điều tra và tạm ứng trước cho các huyện là 104 triệu.
Để phục vụ cho công tác điều tra được nhanh chóng thuận tiện, Sở Thông tin và Truyền thông Yên Bái còn sử dụng số điện thoại nóng (029555) để các cán bộ điều tra ở thôn xã có thắc mắc sẽ gọi điện về Ban chỉ đạo mà không mất cước phí.
