Bìa cuốn sách
Những bài tập... rợn
người
Ghé hiệu sách Nguyễn Văn Cừ trước cổng Học viện Báo chí và
Tuyên truyền, tôi tìm mua một số cuốn sách về làm quà tặng em. Thấy tên cuốn
sách “100 bài tập rèn luyện trí thông minh-suy đoán”, tôi định mua vì nghĩ đây
là cuốn sách hay, sẽ góp phần bồi dưỡng kỹ năng sống cho em mình. Nhưng, vừa lật
giở vài trang đầu tiên, tôi đã giật mình vì sách có những nội dung thiếu lành mạnh,
không phù hợp với lứa tuổi học sinh.
Cuốn sách là tập hợp 100 “bài học” dạy trẻ cách phán đoán,
suy luận nhưng có đến hơn 40 trang dày đặc nội dung hỏi và đáp về giết chóc như
những câu chuyện trong phim hành động phá án, thậm chí có những chi tiết vô lý
thể hiện các hành vi vi phạm đạo đức xã hội. Hàng loạt bài tập như: "Vụ kiện",
"Sư tử mỉm cười", "Căn cứ khoa học", "Chứng cớ ở
đâu?", "Bí mật cái then cửa", "Kẻ cướp tàng hình",
"Hung thủ giết người như thế nào?", "Thủ đoạn tàn nhẫn",
"Tiếng động trong đêm",
"Người lái chính mất tích", "Tự tử trên cột sắt",
"Thủ đoạn giết người"… đều chứa nhiều yếu tố bạo lực và nội dung
không phù hợp với đối tượng tiếp nhận là các em học sinh.
Ví dụ, câu chuyện về “Người lái chính mất tích”, khi đưa ra
tình huống người lái tàu “biến mất” một cách bất thường, đáp án mà sách đưa ra
vừa bất ngờ, vừa gây kinh hoàng cho người đọc: “Lái chính bị lái phụ đánh chết,
sau đó bỏ vào lò chưng khí đốt thành tro. Nhiệt độ trong nồi lò rất lớn nên chỉ
cần một thời gian ngắn có thể thiêu hủy thi thể nạn nhân, chỉ còn sót lại một đống
tro xương rất giống với tro than. Do tàu chạy nên khí đốt thải ra bị gió thổi tạt
đi, đầu tàu giống như một lò thiêu di động”.
Đây không phải là “bài học rèn luyện tư duy suy đoán thông
minh” duy nhất sử dụng nhiều tình tiết bạo lực, giết chóc, mà trong cuốn sách
có rất nhiều câu chuyện giống như hồ sơ tội phạm của công an được đặt ra làm
tình huống để “rèn” óc phán đoán của trẻ thơ. Trẻ phải suy luận xem tại sao con
sư tử của đoàn xiếc mọi hôm rất ngoan hiền và thành thục diễn trò nhưng một hôm
lại bất ngờ “ngoạm lấy đầu của nữ huấn luyện viên” đã quen thân với nó. Hay
trong bài học “Hung thủ đã giết người như thế nào?”, từng tình tiết về cái chết
của nạn nhân cộng với thủ đoạn của hung thủ được miêu tả rõ, điều này không khỏi
gây phản cảm và tâm lý sợ hãi cho trẻ em.
Nhiều “bài học” được cuốn sách đưa ra còn có những nội dung
rất nhảm nhí. Đơn cử là “bài học” mang tên “Căn cứ khoa học” đưa ra tình huống người dân nhìn thấy bà mẹ kế
chụm môi vào đứa con riêng, “mồm bà ta đầy máu”. Câu hỏi được đặt ra cho trẻ
là: “Người mẹ kế này có phải là quỷ hút máu người không? Có căn cứ khoa học nào
để giải thích?”. Và câu trả lời thật khác
với câu hỏi mang tính “giật gân” bên trên: "Đứa trẻ bị rắn độc cắn vào
vai, bà mẹ kế giúp nó hút chất độc ở vết thương, bà không phải quỷ hút máu”?!
Cẩu thả trong kiểm
duyệt, phát hành
Khi được hỏi về những bất cập của cuốn sách “100 bài tập rèn
luyện trí thông minh-suy đoán”, một biên tập viên sách lâu năm (xin giấu tên)
cho biết: “Tôi nhận thấy cuốn sách này giống như một “thực phẩm” không rõ nguồn
gốc. Thứ nhất, về nguyên tắc, cuốn sách này cần phải chú thích rõ ràng là sưu tầm,
biên soạn chứ không thể để tên tác giả. Và kèm với chú thích sưu tầm, ở phần cuối
sách cần có một trang nêu cụ thể danh mục tài liệu tham khảo, lấy từ những nguồn
nào. Ở đây có sự sao chép, “ăn cắp” bản quyền trắng trợn nội dung, kiến thức
khoa học nhưng lại đứng ra tự nhận là tác giả. Thứ hai, trong cuốn sách không hề
có dòng nào giới thiệu thông tin về tác giả cuốn sách. Minh Khanh là ai, có học
vị, kiến thức thế nào, trình độ ra sao? Liệu đã thực sự đáp ứng đủ tiêu chí để
có thể viết sách dạy kỹ năng tư duy cho trẻ? Hơn nữa, sự thiếu hụt thông tin về
tác giả, khiến khi muốn phê bình cuốn sách sẽ không biết tranh luận với ai, phê
phán ai, chỉ một cái tên được đặt trên sách là rất "ảo". Tóm lại, đây
là một cuốn sách không chuẩn, vậy mà ban lãnh đạo vẫn duyệt, vẫn cho in thì thực
sự khâu biên tập, khâu thẩm định có vấn đề”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Văn Hợp, Giám đốc Nhà xuất bản
Thời Đại cho biết: Cuốn sách này đã được thu hồi và chịu trách nhiệm xuất bản
là giám đốc cũ, ông Bùi Việt Bắc. Tuy nhiên, trên thực tế, phóng viên ghi nhận
cuốn sách vẫn được bày bán công khai ở hệ thống Nhà sách Nguyễn Văn Cừ (Hà Nội)
và được ghi chú phát hành tại Nhà sách Thành Nghĩa (TP Hồ Chí Minh) cùng hệ thống
nhà sách-siêu thị Nguyễn Văn Cừ trên toàn quốc.
Đề nghị cơ quan quản lý sớm kiểm tra, thu hồi, chấm dứt việc
phát hành cuốn sách nêu trên, đồng thời xử lý nghiêm những người vi phạm.
Theo Minh Thu
Báo Quân Đội Nhân Dân