Biên giới quốc gia (BGQG) có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh và đối ngoại; quản lý, bảo vệ BGQG là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, BĐBP là nòng cốt, chuyên trách, thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ BGQG. Bộ Quốc phòng triển khai xây dựng, hoàn thiện Luật BPVN nhằm cụ thể hóa chính sách của Đảng và Hiến pháp năm 2013, tạo cơ sở pháp lý quan trọng tiếp tục bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh BGQG trong tình hình mới.
Lực lượng nào chủ trì bảo đảm an ninh, trật tự khu vực biên giới?
Báo cáo kết quả xây dựng Luật BPVN, Thiếu tướng Bùi Đức Hạnh, Phó tư lệnh BĐBP cho biết, thực hiện Chương trình Xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 của Quốc hội, theo phân công của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Quốc phòng đã triển khai soạn thảo Luật BPVN. Sau khi lấy ý kiến của các bộ, ngành, các cơ quan chức năng, Bộ Quốc phòng đã tổ chức khảo sát và triển khai 3 cuộc hội thảo tại các tỉnh: Lào Cai, Thừa Thiên-Huế và Tây Ninh với sự tham dự, đóng góp ý kiến của đại biểu các ngành Trung ương, Đoàn đại biểu Quốc hội, HĐND, UBND, các sở, ban, ngành của 17 tỉnh, thành phố có biên giới. Dự án Luật BPVN đã được Bộ Quốc phòng trình Chính phủ tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 1-2020, nhận được sự đồng thuận cao từ các thành viên Chính phủ.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng cửa khẩu cảng Chân Mây, BĐBP Thừa Thiên-Huế cùng dân quân tuần tra bảo vệ biên giới biển.
Theo Thiếu tướng Bùi Đức Hạnh, tuy dự án Luật BPVN đã cơ bản hoàn thiện, được các bộ, ngành, địa phương biên giới, chuyên gia đánh giá cao, nhưng vẫn tồn tại 2 luồng ý kiến khác nhau về quy định tổ chức thi hành pháp luật, duy trì an ninh, trật tự ở khu vực biên giới, cửa khẩu. Luồng ý kiến thứ nhất: BĐBP chủ trì thực hiện nhiệm vụ duy trì an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm ở khu vực biên giới, cửa khẩu. Luồng ý kiến thứ 2: Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, trực tiếp là BĐBP thực hiện nhiệm vụ duy trì an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm ở khu vực biên giới, cửa khẩu.
Quy định như dự thảo luật là phù hợp
Tại buổi làm việc, cho ý kiến về dự án Luật BPVN, các đại biểu nhấn mạnh, nhiệm vụ của lực lượng BĐBP đã được các nghị quyết của Đảng và các văn bản pháp luật hiện hành quy định rõ, BĐBP chủ trì phối hợp với các lực lượng chức năng, chính quyền địa phương thực hiện nhiệm vụ duy trì an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm ở khu vực biên giới, cửa khẩu. Thiếu tướng Đặng Ngọc Nghĩa, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội dẫn giải: Nhiệm vụ của BĐBP đã được cụ thể hóa trong Nghị quyết số 11/NQ-TW ngày 8-8-1995 về xây dựng BĐBP trong thời kỳ mới có nhiệm vụ “Tổ chức quản lý, bảo vệ BGQG, bảo vệ an ninh BGQG, lợi ích quốc gia trên biên giới; tổ chức kiểm tra, thực hiện pháp luật về BGQG và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và xử lý vi phạm hành chính”. Đặc biệt, Nghị quyết số 33-NQ/TW ngày 28-9-2018 về Chiến lược bảo vệ BGQG đã xác định: “Xây dựng lực lượng bảo vệ BGQG toàn dân rộng khắp, nhân dân là chủ thể, lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt, BĐBP là một quân chủng thuộc Bộ Quốc phòng, lực lượng chuyên trách, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số thành phần tiến thẳng lên hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ BGQG trong tình hình mới”. Từ những quy định đã được các nghị quyết của Đảng, việc cụ thể hóa trong Luật BPVN về nhiệm vụ của BĐBP là hoàn toàn hợp lý, đáp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới, biển đảo của Tổ quốc hiện nay.
Giải trình cụ thể những ý kiến khác nhau về quy định tổ chức thi hành pháp luật, duy trì an ninh, trật tự ở khu vực biên giới, cửa khẩu của BĐBP, Trung tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh BĐBP khẳng định, ngoài những quy định của Đảng được cụ thể hóa trong các nghị quyết, tại khoản 2, Điều 31, Luật BGQG năm 2003 quy định: “BĐBP là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, phối hợp với lực lượng Công an nhân dân, các ngành hữu quan, chính quyền địa phương trong hoạt động quản lý, bảo vệ BGQG, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới theo quy định của pháp luật”; điểm c, khoản 1, Điều 22, Luật An ninh quốc gia năm 2004 quy định: “BĐBP là cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh quốc gia ở khu vực biên giới đất liền và khu vực biên giới trên biển” và khoản 2, Điều 3, Luật Quốc phòng quy định, Bộ Quốc phòng chủ trì phối hợp với Bộ Ngoại giao và Bộ Công an chịu trách nhiệm trước Chính phủ về bảo vệ chủ quyền BGQG, đảm bảo an ninh, trật tự ở khu vực biên giới, cửa khẩu, hải đảo, vùng trời. Vì vậy, quy định như trong dự thảo Luật BPVN là phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.
Xử lý triệt để chồng chéo về nhiệm vụ
Đối với một số ý kiến về phạm vi điều chỉnh, tên gọi của dự án Luật BPVN, Trung tướng Hoàng Xuân Chiến cho rằng, Luật BPVN có 7 chương, 35 điều, chỉ có Chương 4 với 9 điều điều chỉnh về chức năng, nhiệm vụ của BĐBP, trong đó xác định nhân dân là chủ thể, lực lượng vũ trang là nòng cốt, BĐBP là chuyên trách. Tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ cơ bản: Xây dựng BGQG và khu vực biên giới; quản lý BGQG và khu vực biên giới; bảo vệ BGQG và khu vực biên giới. Do đó, tên gọi, phạm vi điều chỉnh và nội hàm của dự án luật đã có sự thống nhất.
Theo Trung tướng Nguyễn Hải Hưng, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội, dự án Luật BPVN cần giải quyết được các vấn đề về nguyên tắc cơ bản trong quy định chức năng, nhiệm vụ của BĐBP; rà soát, xử lý triệt để việc chồng chéo về nhiệm vụ giữa các lực lượng thực thi nhiệm vụ trên biên giới, biển đảo. Đặc biệt, làm rõ quy định BĐBP là lực lượng chủ trì, phối hợp với các lực lượng đảm bảo an ninh, trật tự, đấu tranh phòng, chống tội phạm ở khu vực biên giới, cửa khẩu như dự thảo luật.
