Đào tạo nghề cho lao động nông thôn: Những kinh nghiệm quý giá

Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020 là một trong những đề án lớn (Đề án 1956) của Chính phủ, thu hút sự quan tâm đặc biệt của toàn xã hội. Qua 3 năm (2010-2012) triển khai, hơn 1 triệu lao động nông thôn đã được đào tạo nghề, trong đó, 44,2% số lao động học nghề nông nghiệp, 55,8% lao động học nghề phi nông nghiệp. Với 78,9% số lao động tìm được việc làm mới hoặc tiếp tục làm việc cũ nhưng cho năng suất và thu nhập cao hơn sau đào tạo đã chứng tỏ được hiệu quả thiết thực của đề án.

Tuy nhiên, đằng sau những con số ấn tượng trên, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Nguyễn Ngọc Phi đã thẳng thắn nhìn nhận, “công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn theo Đề án 1956 còn tồn tại nhiều yếu kém”. Một số địa phương đã không thực hiện tốt hoạt động tư vấn, hướng nghiệp cho người dân dẫn tới sự lệch pha trong cung-cầu, thậm chí chưa nghiêm túc thực hiện chỉ đạo “không tổ chức dạy và học nghề khi chưa xác định được nơi làm việc và mức thu nhập có được sau đào tạo” của Bạn chỉ đạo Trung ương. Tình trạng thụ động trong việc huy động các nguồn lực xã hội, chủ yếu trông chờ nguồn kinh phí hỗ trợ từ ngân sách còn rất phổ biến tại các địa phương …

 

Ông Lê Văn Thăng, Giám đốc Sở Lao động Thương binh và Xã hội tỉnh Lai Châu cũng bày tỏ, tâm lý ngại đi xa, ngại làm quen với cái mới của người lao động, nhất là lao động là người dân tộc thiểu số đang là trở ngại lớn của công tác đào tạo nghề các tỉnh khu vực miền núi. Bên cạnh đó, hiện trạng thiếu giáo viên cơ hữu, trang thiết bị dạy nghề thiếu và lạc hậu, chế độ hỗ trợ không đủ sức hấp dẫn, đặc biệt là sự chồng chéo trong quản lý đào tạo nghề giữa ngành Thương binh xã hội và ngành Giáo dục đang là những “rào cản” khó vượt của các địa phương.

 

 

Đứng trước nhiều trở ngại, một số địa phương đã rất sáng tạo trong việc tìm ra con đường vượt khó cho mình. Đào tạo nghề gắn với thế mạnh địa phương của Bắc Kạn là một ví dụ điển hình.

 

Dong riềng vốn là cây trồng truyền thống cũng là cây thoát nghèo của bà con nông dân tỉnh Bắc Kạn, cùng với sản phẩm miến dong những phụ phẩm từ bã cây dong riềng như chất đốt, phân vi sinh…đã và đang đem lại nguồn thu đáng kể cho người dân Bắc Kạn. Ba năm qua, Bắc Kạn đã tổ chức đào tạo nghề trồng và chế biến sản phẩm từ cây dong riềng cho 560 lao động trên địa bàn tỉnh. Kết quả, 72,5% số lao động tìm được việc làm sau đào tạo, 19 hộ gia đình đã thoát nghèo, 49 hộ vươn lên thành hộ khá là những minh chứng chắc chắn nhất cho tính đúng đắn trong định hướng công tác đào tạo nghề của Bắc Kạn.

 

Để giải tỏa áp lực về nguồn kinh phí, Điện Biên đã huy động nguồn lực từ mọi chương trình phục vụ cho công tác đào tạo nghề, như: Khuyến công, khuyến nông, chương trình 30a, chương trình 135 giai đoạn II, dự án hỗ trợ di dân tái định cư công trình thủy điện Sơn La… Cùng với đó, việc xây dựng mức hỗ trợ cho công tác dạy nghề cũng được thực hiện trên cơ sở tính toán phù hợp các nội dung chi, ưu tiên cho nội dung chi hỗ trợ nguyên, vật liệu, vật tư thực hành… Sau 3 năm thực hiện, bên cạnh 9,3 tỷ đồng ngân sách phân bổ Điện Biên đã huy động được thêm 13,42 tỷ đồng phục vụ cho công tác dạy nghề, đáp ứng được 35% nhu cầu.

 

Điên Biên, Bắc Kạn chỉ là hai trong số ít những địa phương đã rất sáng tạo, tìm ra những phương thức phù hợp nhằm khắc phục khó khăn trong quá trình triển khai Đề án 1956. Như lời Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Phi, “đây không chỉ là những cách làm hiệu quả mà còn là những kinh nghiệm quý giá cho các địa phương trong cả nước học hỏi, vượt qua rào cản của riêng mình”./.