Đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích

Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đến năm 2010 được phê duyệt theo Quyết định số 74/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (Chương trình 74) là một chính sách cụ thể của Nhà nước về viễn thông công ích, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, được nhân dân và các doanh nghiệp viễn thông đồng tình ủng hộ. Sau 5 năm thực hiện, Chương trình đã tạo cơ hội cho hơn 20 triệu dân trên địa bàn 4.349 xã và 41 đảo tiếp cận và sử dụng dịch vụ điện thoại và truy nhập internet; góp phần rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng và cộng đồng dân cư... Việc phổ cập dịch vụ viễn thông đến vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo đã góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm trật tự an toàn, an sinh xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng. Đặc biệt, Chương trình cũng đã góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao dân trí vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi khó khăn, từng bước giảm khoảng cách lợi ích được hưởng nhờ việc sử dụng viễn thông và Internet giữa các cộng đồng dân cư.

 

Sau 5 năm hoạt động, Chương trình đã đạt được những kết quả đáng khích lệ: Mật độ điện thoại cố định vùng được cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đạt 16 máy/100 dân so với mục tiêu đề ra là 5 máy/100 dân; Tỷ lệ số xã có điểm truy nhập điện thoại công cộng đạt khoảng 97%; 40% số hộ dân trong vùng công ích có điện thoại cố định; mọi người dân được truy nhập miễn phí khi sử dụng các dịch vụ viễn thông bắt buộc... Thông qua chương trình, lần đầu tiên ở nước ta hình thành khung pháp lý về chính sách viễn thông công ích của Nhà nước và được thực hiện trong thực tiễn; góp phần phát triển thị trường viễn thông lành mạnh, bền vững; là một trong những cơ sở thực tế để hoàn thiện chính sách viễn thông công ích được quy định tại Luật Viễn thông năm 2009. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện Chương trình đã bám sát và lồng ghép các chính sách liên quan của Nhà nước (kinh tế biển, đảo; giảm nghèo nhanh và bền vững đối với 62 huyện nghèo…) đã chuyển từ phương thức giao kế hoạch sang đặt hàng để tiến tới đấu thầu; sự phối hợp giữa Trung ương và địa phương trong quá trình thực hiện Chương trình ngày càng chặt chẽ…

 

 

 

Tại Hội nghị lần này, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, các đại biểu tham dự đã cùng thảo luận về những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai Chương trình. Lần đầu tiên nước ta xây dựng và thực hiện chính sách về viễn thông công ích trong nền kinh tế thị trường, chưa có tiền lệ; cơ chế chính  sách đôi khi ban hành chưa kịp thời; vùng công ích trải rộng, đa số nằm tại các vùng có điều kiện địa lý, kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn tạo ra trở ngại trong thực hiện chính sách và quản lý chương trình; một số doanh nghiệp để xảy ra tình trạng vi phạm trong thực hiện chính sách hỗ trợ kinh phí duy trì thuê bao và thiết bị đầu cuối cho cá nhân, hộ gia đình; chưa thực hiện nghiêm chính sách đóng góp vào Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam… đây là những bài học cần rút kinh nghiệm cho chương trình giai đoạn sau.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trần Đức Lai cho biết: Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích đã đem lại những hiệu quả thiết thực cho người dân ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo; tạo cơ hội cho người dân được tiếp cận và sử dụng dịch vụ điện thoại và truy nhập Internet; rút ngắn khoảng cách số giữa các vùng và cộng đồng dân cư; góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng. Việc thực hiện chính sách viễn thông công ích thông qua Chương trình 74 đã tạo được uy tín của nước ta trên trường quốc tế về lĩnh vực viễn thông, đưa Việt Nam trở thành một nước có tốc độ phát triển viễn thông trong nhóm nhanh nhất thế giới và có tốc độ phổ cập dịch vụ nhanh. Những đóng góp tích cực của Chương trình đối với Nhà nước, người dân, doanh nghiệp đã được khẳng định và cần tiếp tục phát huy. Cũng thông qua thực tế triển khai Chương trình, các cơ quan, đơn vị cần rút ra những bài học kinh nghiệm để cho các chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích trong giai đoạn tiếp theo được thực hiện tốt hơn.
 

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son khẳng định: Chương trình cung cấp dịch vụ viễn thông công ích  giai đoạn 2006-2010 là một trong những chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, thể hiện tính ưu việt của chế độ và sẽ tiếp tục được cụ thể hóa bằng các chương trình viễn thông công ích trong giai đoạn tới. Bộ trưởng nhấn mạnh: Kết quả thực hiện đã khẳng định sự đúng đắn và ý nghĩa to lớn mà Chương trình đã mang lại. Theo đó, các dịch vụ viễn thông, Internet để có thể đến với bà con vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo; góp phần thu hẹp khoảng cách của các vùng miền, tăng cường gắn kết cộng đồng thông qua các trung tâm viễn thông cộng đồng đa mục tiêu, đưa nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật và những sản phẩm văn hóa, xã hội về với bà con nông dân qua Internet...
 
Kết quả thực hiện chương trình viễn thông công ích giai đoạn 2006 - 2010 cũng cho thấy chiến lược để phát triển chương trình trên thực tế có thể là công cụ điều tiết vĩ mô hiệu quả. Nhà nước có thể có các thành phần kinh tế tham gia thị trường viễn thông cạnh tranh mà vẫn đảm bảo cung cấp dịch vụ công cộng thiết yếu, các lợi ích cộng đồng về viễn thông và Internet vẫn được bảo đảm. Nhà nước có nguồn lực và công cụ để định hướng phát triển hạ tầng thông tin đưa dịch vụ viễn thông - công nghệ thông tin, thực sự góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn.
 

 

Trong giai đoạn tới, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tập trung mọi nguồn lực để bảo đảm Chương trình phát triển bền vững và hiệu quả, có lộ trình hợp lý, phù hợp với nhu cầu và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.