Giới trẻ hút thuốc lá. Ảnh: Vietnamnet 
Chị Hằng cho biết, nhiều tháng nay, mỗi lần con trai chị đi học về, chị lại phát hiện ra mùi thuốc lá thoang thoảng tỏa ra từ ông con trai. Tra hỏi nhiều lần, con trai chị chỉ nói có bạn cùng lớp hút thuốc lá nên bị ám mùi. Điều này càng khiến chị lo lắng, nhỡ ra bạn bè rủ rê nhau cùng hút thử, rồi nghiện thì khổ. Nhiều lần, chị vào phòng con trai tìm thuốc lá không nhưng vẫn không phát hiện thấy gì.
Chỉ đến khi, cô bạn học cùng nhóm với cậu con trai chị Hằng tới chơi, tiết lộ có nhìn thấy Tr. (con trai chị Hằng) hút thuốc ở quán nước ngoài cổng trường, chị mới té ngửa.
Chị Hằng rầu rĩ kể, chồng chị chưa bao giờ đánh con nhưng sau khi biết tin đã nổi giận, rút roi quất rất đau sau một hồi mắng mỏ. Cũng may, con trai chị Hằng rất thành khẩn, là do một vài lần bị các bạn nam thách hút và chê kém cỏi, kém sành điệu, không đáng mặt nam nhi.
Thương con nhưng cũng rất giận con, chị lúng túng tìm cách giải quyết, làm thế nào để giúp con dừng hút thuốc? Cách nào để con nhận ra những tác hại của thuốc lá?...
Cuối cùng chị Hằng chọn giải pháp, dành một buổi tối ngồi nói chuyện nghiêm túc với cậu con trai, đồng thời tới gặp mẹ của cậu bạn của ông con trai chị, đề nghị hợp tác để giúp các con bỏ thuốc lá.
Hiện nay, chị Hằng và phụ huynh nọ vẫn đang trong công cuộc giúp con bỏ thuốc lá. Chị Hằng chia sẻ: “ Hàng ngày, tôi cứ phải dí mũi vào ngửi quần áo mặc ở trường của thằng con để tìm mùi thuốc lá. Không chỉ thế, tôi còn dẫn con tới bệnh viện K, chỉ cho con những trường hợp đang điều trị ung thư, để con biết tác hại của việc hút thuốc lá….Nhìn thấy bệnh nhân ung thư, đầu trọc, gầy gò nằm truyền hóa chất, thằng con tôi khóc đấy. Hiện giờ, may chưa phát hiện ra cái mùi như trước nữa…. Hy vọng con tôi sẽ không hút trở lại”.
Theo tài liệu được Bộ Y tế cung cấp, tại Việt Nam, các nghiên cứu về sử dụng thuốc lá trong thanh thiếu niên cho thấy tỷ lệ hút thuốc trong thanh thiếu niên đang tăng và độ tuổi bắt đầu hút thuốc ngày càng trẻ. Có tới 21% nam thanh niên từ 16 đến 24 tuổi là người hút thuốc (GATS 2010). Nghiên cứu tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh độ tuổi 13-15 năm 2007 cũng cho thấy tỷ lệ học sinh nam hút thuốc trước 10 tuổi là 17 %. Có 10,3 % học sinh nam và 4% học sinh nữ độ tuổi 13-15 trả lời có ý định sẽ hút thuốc trong tương lai.
Đề cập về vấn đề thanh thiếu niên hút thuốc lá, ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục khám chữa bệnh (Bộ Y tế), Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL), cho biết, một trong những nguyên nhân khiến trẻ hút thuốc lá đó là do giá các sản phẩm thuốc lá rất rẻ (do thuế thuốc lá thấp), do đó đã tạo điều kiện để thanh thiếu niên dễ dàng tiếp cận với các sản phẩm này và nhanh chóng trở thành người nghiện thuốc lá. Đã có rất nhiều trường hợp phải gánh chịu những hậu quả lớn do sử dụng thuốc lá.
Giải pháp giảm hút thuốc lá ở lứa tuổi thanh thiếu niên
Chia sẻ về việc giới trẻ hút thuốc lá, nhiều bố mẹ cho biết, phát hiện ra con hút thuốc cũng không phải dễ nếu bố mẹ không quan tâm tới con cái. Bên cạnh đó, khi biết con hút thuốc, tìm giải pháp phù hợp để giúp con từ bỏ thuốc lá lại là vấn đề khó hơn.
Bà Thu Hường, ở Linh Đàm, Hoàng Mai (Hà Nội), có cậu con trai út (nay đang học đại học) hút thuốc từ hồi lớp 9, kể lại, do gần gũi hàng ngày với con nên mới phát hiện chuyện hút thuốc của cậu út. Gia đình bà mất một thời gian theo dõi sát sao, vừa khuyên nhủ, động viên vừa răn đe nghiêm khắc, cậu út này mới bỏ được thuốc lá.
Theo bà Hường, nhiều gia đình do bận bịu công việc nên khi con hút thuốc lá, rồi nghiện lúc nào cũng không biết. Để phát hiện và giúp con trẻ không hút thuốc, rất cần có sự quan tâm của gia đình, họ hàng, kết hợp với nhà trường, tổ dân phố. Bởi, phát hiện sớm, thì việc bỏ thuốc lá sẽ dễ dàng hơn, đồng thời giảm được nhiều nguy cơ tác hại của thuốc lá.
Bà Hường nêu ý kiến, nếu giảm được tình trạng bán thuốc lá tràn lan ngoài thị trường, hoặc có áp dụng điều kiện mua thuốc lá (như độ tuổi…), thì có thể giảm được cơ hội tiếp cận với thuốc lá của thanh thiếu niên. Tăng thuế thuốc lá cũng là một biện pháp giảm tỷ lệ hút thuốc lá ở nam giới trưởng thành, đồng thời giảm cơ hội tiếp cận thuốc lá ở tuổi thanh thiếu niên.
Đánh giá của các nghiên cứu cũng nêu, khi lựa chọn sử dụng thuốc lá, hầu hết các em không nhận thức đầy đủ nguy cơ gây nghiện, nguy cơ mắc bệnh và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dung thuốc lá. Trước tình hình sử dụng thuốc lá rất phổ biến và gánh nặng bệnh tật cũng như kinh tế lớn như vậy, việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm kiểm soát tiêu dùng thuốc lá là hết sức cần thiết. Vì vậy, tăng thuế chính là biện pháp để hạn chế thanh thiếu niên hút thuốc - một hành vi chứa đựng nguy cơ tử vong sớm lớn nhất mà thanh thiếu niên mắc phải.
Trao đổi với báo chí, ông Lương Ngọc Khuê cho biết, trong năm 2014, Bộ Y tế đã đề xuất với Chính phủ lộ trình tăng thuế thuốc lá đến năm 2018 là từ 65% lên 105% và từ năm 2018 đến năm 2020 là lên 145%.
Theo ông Lương Ngọc Khuê, tăng thuế thuốc lá đảm bảo giảm cung thuốc lá. Khi tăng thuế thì giá thuốc lá tăng lên, sự tiếp cận với thuốc lá của người hút sẽ bớt đi, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đồng thời, nếu tăng thuế thuốc lá thì số lượng tăng thu ngân sách sẽ tăng lên khá lớn, và khi số lượng ngân sách tăng lên thì giúp cho việc chi phí trong công tác động phòng chống tác hại của thuốc lá tăng lên, trong công tác hỗ trợ cho những người mắc những căn bệnh hiểm nghèo từ thuốc lá và đặc biệt có thể giúp cho cả các hoạt động cụ thể của các cơ quan truyền thông của các Bộ, Ban, ngành.
