Việc tử tế đã trở thành điểm sáng trong chương trình Chuyển động 24h của VTV.
Nhà báo Lê Bình, Giám đốc Trung tâm tin tức VTV24 đã chia sẻ một tín hiệu vui như thế, trong khuôn khổ Lễ trao giải báo chí Đồng hành cùng phát triển với chủ đề Xã hội tử tế diễn ra cuối tháng 3 vừa qua. Ngọn lửa niềm tin bền vững mà đông đảo độc giả đã và đang dành trọn cho những tác phẩm báo chí nặng tính nhân văn ấy khiến những nhà báo, những tờ báo và những tòa soạn đang âm thầm, nỗ lực từng ngày nhằm lan tỏa những điều tử tế trong xã hội thấy ấm lòng và thêm vững tin vào con đường đã chọn.
Tôn vinh sự tử tế
Trong cuộc sống hằng ngày, cái xấu và cái ác vẫn luôn tìm mọi cách len lỏi và gây những tác động tiêu cực khiến không ít người dân cảm thấy hoang mang, sợ hãi. Xu hướng khai thác tin bài với tần suất dày đặc về những hành vi, nhân tố tiêu cực hay mô tả tội ác, những thứ xấu xa một cách chi tiết, tỉ mỉ ở khá nhiều tờ báo gần nhằm mục đích “câu view, câu like” dễ khiến niềm tin vào sự tử tế của độc giả ngày một suy giảm và dần bị bào mòn. May mắn thay, vẫn còn những đốm lửa - do những nhà báo tử tế, những tờ báo tử tế, đang thực hiện những chuyên mục, những bài viết ca ngợi những điều tử tế - cần mẫn thắp lên. Những hành động tuy nhỏ, nhưng có sức lan tỏa rất lớn tới cộng đồng mà thước đo sự đón nhận của độc giả chính xác nhất, trước những đốm lửa lấp lánh tình người chính là số lượt xem (views), số người ủng hộ nội dung (likes), số lượt bình luận (comments) dưới mỗi bài viết đăng tải.
Một người quét rác thật thà trả lại 1.000 USD (VNExpress ngày 14-8-2015) đã nhận được cả triệu lượt views, 12 nghìn lượt likes và 215 lượt comments. Con số tương ứng, với câu chuyện bạn trẻ tìm người mất để trả lại 75 triệu đồng (Thanh Niên ngày 6-5-2016) nhận được là 7.800 lượt yêu thích, 79 lời ngợi khen. Sau khi câu chuyện về Ngọc Nữ - “đóa hoa mê múa” luôn khao khát được sống, luôn lạc quan đương đầu với bệnh tật hiểm nghèo lên sóng VTV, 17.500 khán giả đã xem lại chương trình Điều ước thứ bảy trên kênh Youtube. Cổ tích ở xóm Dốc Dù - ký sự xúc động của nhà báo Đức Hiển vinh danh vợ chồng bà Năm Tốt, sau khi đăng tải trên báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh đã được chia sẻ hàng nghìn lượt trên nhiều trang tin và mạng xã hội, từ đó thu hút nhiều nhóm bạn trẻ tình nguyện về tận nơi quyên góp, giúp đỡ những đứa trẻ tiếp tục học hành để có cơ hội thoát nghèo, đổi đời như ước nguyện mà bà Năm luôn theo đuổi khi còn sống… Sự quan tâm đặc biệt của bạn đọc dành cho những chuyện đời chân thực, cảm động và những con người, việc làm nhân ái chính là bằng chứng cho thấy cái đẹp, cái thiện vẫn luôn là cái đích hướng tới của cả xã hội.
Phần lớn các tờ báo (giấy, điện tử) đều xây dựng chuyên mục Người tốt, việc tốt - nơi cập nhật và vinh danh những đóng góp thầm lặng cho cộng đồng của những con người rất đỗi bình thường mà ta luôn bắt gặp đâu đó trong cuộc đời. Nhiều tờ báo mở chuyên mục Chuyện tử tế để lòng tốt được lan tỏa trong cộng đồng mà Infonet - cơ quan ngôn luận của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) là một thí dụ cụ thể. Theo Tổng Biên tập Võ Đăng Thiên, “báo chí hiện nay vẫn có thể thu hút độc giả bằng những câu chuyện tử tế”. Không chạy theo mục đích thu hút độc giả bằng mọi giá, Infonet đã mạnh dạn thử “chậm” lại, tìm một lối đi riêng nhằm hướng tới phân khúc độc giả riêng của mình. “Với những tiêu chí như nghiêm túc - thiết thực - kịp thời, trên tinh thần xây dựng một tờ báo tử tế, chúng tôi định hướng thông tin khi được đăng tải phải dựa trên tinh thần tử tế, đồng thời mở riêng một chuyên mục Chuyện tử tế để tôn vinh giá trị sống đẹp. Những câu chuyện đời thường dung dị, không hề giật gân nhưng vẫn thu hút một lượng lớn độc giả đón đọc, không kém những tin bài nóng nhất”. Cũng đồng quan điểm về vấn đề này, nhà báo - nhà thơ Bùi Hoàng Tám khẳng định: Những bài báo nhân ái của báo Dân trí cũng thu hút rất đông độc giả, thậm chí lượng view lớn nhất luôn thuộc về nhóm này. Chính vì thế, không ngạc nhiên khi trong danh sách nhiều người nổi tiếng có những cống hiến nổi bật được đưa ra, độc giả Infonet đã bình chọn thầy giáo Nguyễn Thận - người bền bỉ tìm ánh sáng công lý cho “tù nhân thế kỷ” Huỳnh Văn Nén là nhân vật tiêu biểu của năm 2015, như “một định nghĩa hoàn hảo nhất cho khái niệm người tử tế”.
Bắc nhịp cầu nhân ái
Trong khuôn khổ một bài báo nhỏ, không thể kể hết đến những chuyên mục cố định, những chương trình giàu tính nhân văn mà đội ngũ những người làm báo đã và đang truyền lửa nhân văn tới công chúng mỗi ngày. Nhưng không dừng lại ở nhiệm vụ phản ánh, tôn vinh và lan tỏa những giá trị tốt đẹp, nhân văn tới cộng đồng, báo giới đã kiên trì bắc bao nhịp cầu hữu hiệu, nối những tấm lòng nhân ái với bao cảnh đời, số phận kém may mắn trong xã hội.
Có thể kể đến một số cái tên tiêu biểu như Quỹ Tấm lòng vàng của báo Lao Động, Cặp lá yêu thương của Trung tâm tin tức VTV24, chương trình Vì ngày mai tươi sáng, Lục lạc vàng hay Điều ước thứ bảy trên nhiều kênh sóng VTV…
Nhanh chóng, hiệu quả và thiết thực, Quỹ Tấm lòng vàng luôn đồng hành cùng những phận đời bất hạnh. Khẳng định thương hiệu của một chương trình thiện nguyện uy tín, báo Lao Động luôn đồng hành cùng ngư dân thuộc hai ngư trường Hoàng Sa - Trường Sa bằng chương trình Tấm lưới nghĩa tình nhằm hỗ trợ họ vươn khơi, bám biển. Cùng mục đích ấy có chương trình Tiếp sức ngư dân bám biển của báo điện tử Dân trí. Lời kêu gọi của quỹ cũng đã mang về khoản tiền ủng hộ 310 triệu đồng để chung tay xây dựng Khu tưởng niệm nghĩa sĩ Hoàng Sa.
Tuy mới ra đời chưa lâu, Cặp lá yêu thương - dự án thiện nguyện do Trung tâm Tin tức VTV24 khởi xướng chính là cầu nối để các nhà hảo tâm hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong cuộc sống, góp phần lan tỏa tình yêu thương nhân ái trong mỗi cá nhân, mỗi gia đình Việt và xây dựng một xã hội tốt đẹp giàu tính nhân văn. Tính đến ngày 13-6-2015, chương trình đã trở thành nhịp cầu kết nối 980 chiếc lá lành với 1.171 lá chưa lành, từ đó tạo nên 1.454 cặp lá yêu thương.
Sau bốn năm lên sóng, Lục lạc vàng đã mang đến niềm tin gây dựng lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho hàng nghìn hộ dân nghèo, với gần ba nghìn chú bò được trao như nguồn vốn ban đầu. Từ hai con bò cái đang trong độ tuổi sinh sản cùng số tiền 1.250.000 đồng hỗ trợ làm chuồng và phối giống mà mỗi hộ được nhận, đến nay đã có 2/3 số hộ thoát nghèo, phát triển được nghề phụ và nuôi con ăn học nên người.
Vì ngày mai tươi sáng đã hỗ trợ đắc lực và mang lại nghị lực sống, sức mạnh tinh thần cho những bệnh nhân ung thư nghèo. Điều ước thứ bảy đã biến biết bao giấc mơ tưởng như xa vời của những phận người không may trở thành hiện thực và giúp họ có thêm tình yêu cuộc sống, thêm niềm tin vào những gì tốt đẹp nhất vẫn ngày ngày hiện diện giữa cuộc đời này.
Không chỉ cho ra đời những bài viết, những chương trình nhân văn, các nhà báo - bằng ảnh hưởng xã hội nhất định mà nghề nghiệp đem lại, đã chọn cách nỗ lực hết mình, để sáng lập, đồng hành và lan tỏa những hành trình thiện nguyện hướng tới những mục đích cụ thể trước mắt.
Dự án thiện nguyện Cặp lá yêu thương là cầu nối để các nhà hảo tâm hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn vươn lên trên trong cuộc sống.
Có thể kể tới dự án Cơm có thịt và Quỹ Trò nghèo vùng cao do nhà báo, Tổng Giám đốc AVG Trần Đăng Tuấn khởi xướng. Sau năm năm hoạt động, dự án đã vượt ra ngoài biên giới để đến với cộng đồng người Việt ở hàng chục quốc gia, thu hút hàng chục tỷ đồng giúp bữa ăn học sinh có thịt và trẻ nghèo vùng cao thêm nhiều cơ hội tới trường. BTV Mỹ Linh, gương mặt quen thuộc của chương trình Văn hóa - Sự kiện - Nhân vật (VTV3) là một trong hai sáng lập viên của dự án Nhà chống lũ. Đã có 263 căn nhà chống lũ được xây dựng tại bốn tỉnh, 200 căn nữa sẽ hoàn thiện trong năm 2016, giúp hàng nghìn người dân nghèo vùng rốn lũ nhẹ bớt nỗi lo thường trực mỗi mùa bão đến. Quỹ Thiện Nhân và những người bạn đã được nhà báo Mai Anh, Trưởng Ban biên tập Tạp chí Heritage thành lập năm năm về trước. Kết quả, chương trình đã có chín đợt mời các bác sĩ giỏi từ I-ta-li-a, Mỹ sang Việt Nam khám tư vẫn miễn phí (cho hơn 600 trẻ em) và phẫu thuật miễn phí gần 200 ca cho bé trai khiếm khuyết bộ phận sinh dục. Và Con đường Đồng Mậm dài gần 20 km đã có được hình hài ban đầu, nhờ sáng kiến của nhà báo Phạm Thanh Hà, Phó Trưởng ban Thời nay, Báo Nhân Dân. Đồng Mậm không còn là ốc đảo, những đứa trẻ không còn phải chèo những con thuyền mỏng mảnh tới trường. Còn nhiều, nhiều nữa những nhà báo đang lặng thầm với những công việc thiện nguyện, cụ thể, thiết thực. Như một cách thể hiện cao nhất trách nhiệm công dân của người làm báo.
Đó cũng là cách mà báo giới chung tay “gạn đục, khơi trong”, cải thiện môi trường thông tin và hiện thực hóa chương trình hành động Vì một xã hội thông tin lành mạnh do Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn khởi xướng./.
